Page 29 - 8. Sınıf Türkçe Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 3. BÖLÜM: FİİLİMSİLER (EYLEMSİLER)

FİİLİMSİ (EYLEMSİ)

Q Fiillere getirilen birtakım eklerle oluşturulan ve cümlede isim, sıfat, zarf görevinde kullanılan sözcüklere fiilimsi denir.

» Bir çocuk okula giderken yolun kenarındaki bir duvardan sarkmış bir gül görür.
isim fiilimsi isim fiilimsi çekimli fiil

Fiilimsilerin Özellikleri

5 Tüm fiilimsilerin kök veya gövdesi bir fiildir. 5 Fiilimsiler isim çekim eklerini alabilir ancak kip ve kişi
5 Fiilimsiler, bir fiil gibi kip ve şahıs ekleriyle çekimlene- eklerini alamaz.
mez. 5 Birleşik cümlelerde yan cümlecikler fiilimsilerle kurulur.
5 Fiilimsi kesinlikle fiil değildir; fiilden türetilmiş bir isim, 5 İçinde fiilimsi bulunan cümleler, genellikle birden fazla
sıfat ya da zarftır. yargı içerir.

İsim-Fiil

Q Fiillere “-ma, -ış, -mak” eklerinin getirilmesiyle oluşturulan sözcüklere isim-fiil denir.
» Dışarıda seninle görüşmek isteyen biri var. » Uçağın kalkmasına az kaldı. Ekleri
» Ebru’nun kitap okuyuşuna hayranım. » Yol yürümekle, borç ödemekle biter. -ma

-ış
Q İsim-fiiller; isimler gibi iyelik eklerini, hâl eklerini ve çoğul ekini alabilir. -mak
» Atın yularını çözmeye başladı. » Bu gülüşler çok anlamsız.
fiilimsi hâl eki fiilimsi çokluk eki

NOT Q İsim-fiil eki olan “-ma/-me” ile olumsuzluk eki olan “-ma/-me” karıştırılmamalıdır.

NOT

Q İsim-fiil ekleriyle türeyen bazı sözcükler zamanla kalıplaşarak kalıcı isim hâline gelir. Bu şekilde oluşan sözcükler fiilimsi olma
özelliğini yitirir. Fiilimsiyle bir nesne veya kavram adı olan bir kelimeyi ayırmanın yolu, o sözcüğü olumsuz hâle getirmektir.
Sözcüğün olumsuzu “-ma/-me” ekiyle yapılıyorsa bu sözcük fiilimsi, yapılamıyorsa kalıcı isimdir.

Kalıcı İsim İsim-Fiil

» Yanına kazma ve kürek alarak yola koyuldu. » Okuma ve okuduğunu anlama çok önemlidir.
(kazmama anlamsız) (okumama, anlamama anlamlı)

» Deneme sınavının sonucu iyi geldi. » Yeni yerler görme, farklı kültürler tanıma isteği içinde.
(denememe anlamsız) (görmeme, tanımama anlamlı)

28 8. Sınıf Türkçe