Page 157 - 8. Sınıf Türkçe Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 11. BÖLÜM: PARÇADA ANLAM - 1

DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI

Q Parçada sözü edilen duygu ve düşüncelerin inandırıcılığını arttırmak, okuyucunun ilgisini çekmek, anlatılanları daha anlaşılır
hâle getirmek amacıyla düşünceyi geliştirme yollarına başvurulur.

Benzetme Karşılaştırma
Q Aralarında ilgi bulunan iki varlıktan zayıf olanın güçlü Q Birden fazla varlık, kavram, olay, durum arasındaki farklı
olana benzetilmesiyle oluşan düşünceyi geliştirme yoludur. ya da benzer yönleri ortaya koymak amacıyla kullanılan
Anlatılanların okuyucunun zihninde somutlaşması için bu düşünceyi geliştirme yoludur. Kavram ve varlıkların zihinde
yöntem kullanılır. daha net bir görüntüsünün olması için bu yöntem kulla-
» Toplum ağacının bahar filizleri olan gençlik, çekirdeğini nılır.
özünde tutan meyve gibidir. Aydınlık bir dünya o tohum- » İnsanlar toprağa bağlı yaşadıkları zamanlarda ham
lardan, o çiçeklerden doğacaktır. Bu doğuşa tanıklık ede- madde için birbirlerini yok etmeye çalıştılar. Bu nedenle
cek büyükler de yolu aydınlatan fener misali tecrübele- savaşlı yıllar oldu. Teknolojinin geliştiği günümüzde ise
riyle gençlere yardım edecektir. paylaşmanın keyfine varılır oldu. Çünkü bilgi paylaştıkça
Parçada kullanılan benzetmeler şunlardır: Toplum ağaç / azalmaz, çoğalır.
gençlik çekirdeğini özünde tutan meyve / gençlik Parçada insanların toprağa bağlı yaşadıkları zamanlar ile
ağacın bahar filizleri / büyükler yolu aydınlatan fener günümüzdeki paylaşım alışkanlıkları karşılaştırılmıştır.

Tanımlama Tanık Gösterme
Q Bir varlığı ya da kavramı özellikleriyle açıklamaya tanım- Q Savunulan bir konuda okuyucuyu ikna edebilmek için
lama denir. “Bu nedir?” sorusuna cevap veren cümleler tanınmış bir kişinin sözlerinin kullanılmasıdır.
tanımlama cümleleridir. Q Tanık gösterme olabilmesi için kişinin adıyla birlikte
Q Genellikle tartışmacı ve açıklayıcı anlatım biçimlerinde sözünü de kullanmak gerekir. Kişinin yalnızca adı kullanı-
kullanılır. lırsa örneklendirme yapılmış olur.
» “Roman, olmuş ya da olabilecek olayların anlatıldığı edebi » Çeviri eserlerin kalıcılığının diğer türlere göre daha fazla
türdür. Betimleme ve öyküleyici anlatıma yer verilir. Kul- olacağı kanaatindeyim. Edebiyatımızda deneme ile özdeş-
lanılan dil ağır ve süslü değildir. Sadedir. Karakterler uzun leşen Nurullah Ataç da “Benim geleceğe kalacak eserlerim
uzadıya anlatılır.” onlardır.” diye bahsediyor çevirdiği eserlerden.
Parçada “roman” türünün tanımı yapılmıştır. Parçada anlatılanları desteklemek için Nurullah Ataç’ın adı ve
sözü kullanılmıştır. Tanık gösterme yapılmıştır.

Örnekleme Sayısal Verilerden Yararlanma
Q Anlatılan ve savunulan bir düşüncenin doğruluğunun kul- Q Düşüncelerin istenen etkiyi uyandırması ve inandırıcı
lanılan örneklerle somutlaştırılmaya çalışılmasıdır. Örnek- olması için üzerinde durulan konuyla ilgili yapılmış araştır-
leme yapılarak metinde anlatılan düşüncenin daha anlaşı- maların sonuçlarından yararlanma yöntemidir.
lır ve akılda kalıcı hâle gelmesi amaçlanır. » Batı ülkelerinde bu yüzyılın başından itibaren boşanmalar

» Yusuf Atılgan’ın romanında psikolojik yıkıma uğrayan sürekli artış göstermiştir. Özellikle ABD, boşanmada hep
karakterler vardır. Örneğin Anayurt Oteli romanının baş- başı çeken ülke olmuştur. 1915 yılında her 10 evlilikten
kahramanı Zebercet, romanda tüm iç dünyasıyla anlatı- biri boşanmayla biterken 1974’te her 2 - 3 evlilikten biri
lır. Zebercet; pek kimseyle konuşmaz, kendini yalnızlığa boşanmayla bitmiştir.
mahkum eder. Sonunda da psikolojik yıkıma uğrar. Parçada düşüncenin kanıtlanması için ABD’deki boşanma
Parçada Yusuf Atılgan’ın, romanlarında psikolojik yıkıma oranlarının yıllara göre değişimini gösteren bir araştırma
uğrayan karakterleri kullandığından bahsedilmiş, o karakter- sonucundan yararlanılmıştır. “10 evlilikten biri” gibi oranlarla
lerden biri olan “Zebercet” bu duruma örnek verilmiştir. sayısal verilerden faydalanılarak anlatılanların daha inandı-
rıcı olması amaçlanmıştır.

156 8. Sınıf Türkçe