Page 9 - 8. Sınıf Matematik Defterim
P. 9

ÖZETİN ÖZETİ                                                                        1. ÜNİTE



         Aralarında Asal Sayılar

         Q   1’den başka ortak bölenleri olmayan iki doğal sayıya aralarında asal sayılar denir.
         Q   Örneğin;
            5  8 sayısının bölenleri 1, 2, 4, 8;
              9 sayısının bölenleri 1, 3, 9 olup 1’den başka ortak bölenleri olmadığından 8 ve 9 aralarında asal sayılardır.
         Q   Ardışık iki doğal sayı aralarında asaldır.
            5  Örneğin; 4 ile 5, 6 ile 7, 8 ile 9, 10 ile 11 gibi sayılar aralarında asal sayılardır.

         Q   Aralarında asal olan sayıların EBOB değeri 1’e eşittir.

            5  Örneğin; 24 ve 25 sayıları aralarında asal olduğundan EBOB değeri 1’dir.
         Q   Aralarında asal olan sayıların EKOK değeri sayıların çarpımına eşittir.
                                                                .
            5  Örneğin; 6 ile 7 aralarında asal olduğundan; EKOK(6, 7) = 6 7 = 42 olur.

         Q   Verilen iki doğal sayının çarpımı, sayıların EBOB ve EKOK değerlerinin çarpımına eşittir.
                .
                               .
            5  A B = EBOB(A, B) EKOK(A, B)’dir.


         Örnek: Aralarında asal olan iki sayının                         Örnek: x + 2 ile 2y - 1 sayıları aralarında
         EBOB’u ile EKOK’unun toplamı 57’dir.                            asaldır.

         Sayılardan biri 8 ise diğerini bulalım.                          x  + 2  =  12   olduğuna göre x + y kaçtır?
                                                                         2y  − 1  99

                                                                         Çözüm:  x + 2  ile  2y - 1  sayıları  aralarında
         Çözüm: Aralarında asal olan iki sayının                         asal ise eşitlikte olan rasyonel sayı en sade
         EBOB’u  1’dir.  Sayıların  EBOB’u  ile  EKOK’u-                 hale getirilir.
                                                                           +
         nun  toplamı  57  ise  EKOK’ları  56’dır.  Ara-                  x2    12  ÷   x2     4
                                                                                          +3
         larında asal sayıların EKOK’u bu iki sayının                    2y −  =  99  ÷ 1  ⇒  2y 1  =  33
                                                                                          − 3
                                     .
         çarpımıdır. EKOK(8, x) = 56 ise 8  x = 56                       Böylece eşitlik sağlandığında;
         ve x = 7 olmalıdır. Diğer sayı 7’dir.
                                                                          + = ⇒= 2
                                                                         x2 4      x     
                                                                                           + = + 17 19 olur.
                                                                         2y  −= 1 33  ⇒ = 17  x y 2  =
                                                                                    y
                                                                                         
          Örnek: Aralarında asal olan iki sayının toplamı 12’dir. Bu sayıların çarpımının kaç olabileceğini bulalım.
          Çözüm: Aralarında asal olan iki sayının toplamı 12 ise;

              1 + 11 = 12         1 ve 11 aralarında asal
              2 + 10 = 12         2 ve 10 aralarında asal değildir.
                                                                  .
                                                                              .
                                                                 1  11 = 11 veya 5  7 = 35 olur.
              3 + 9 = 12          3 ve 9 aralarında asal değildir.
                                                                 O hâlde bu iki sayının çarpımı 11 veya 35 olur.
              4 + 8 = 12          4 ve 8 aralarında asal değildir.
              5 + 7 = 12          5 ve 7 aralarında asal

              6 + 6 = 12          6 ve 6 aralarında asal değildir.


         8     8. Sınıf Matematik
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14