Page 5 - 8. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 5

ÖZETİN ÖZETİ                                                     ÜNİTE 1: MEVSİMLER VE İKLİM

                                            MEVSİMLERİN OLUŞUMU

        Dünya’nın Şekli                                        Dünya’nın Küresel Şeklinin Sonuçları


                                                              Q   Ekvator’dan  kutuplara  doğru
              Kuzey Yarım Küre                                   gidildikçe  Güneş  ışınlarının  geliş
                                                                 açısı küçülür.

                                                              Q   Ekvator’dan  kutuplara  doğru
             Güney Yarım Küre
                                         Yengeç Dönencesi
                                                                 gidildikçe  Güneş  ışınlarının  geliş
                                          Ekvator
                                                                 açısı küçüldüğünden birim yüzeye
                                                                 gelen ışık miktarı azalır.
                     Yer Ekseni
                                       Oğlak Dönencesi
                                                              Q   Ekvator’dan kutuplara gidildikçe gölge boyları uzar.
                             Aydınlanma Çizgisi
                                                              Q   Ekvator’dan  kutuplara  gidildikçe  iklim  ve  bitki  örtüsü
        Q   Dünya’nın  kutuplardan  basık  Ekvator’dan  şişkin  kendine
           özgü küresel şekline geoid denir.                     özellikleri değişir.
        Q   Kuzey ve Güney Yarım Küre olarak Dünya’yı paralel olarak
           iki eş parçaya böldüğü varsayılan hayali çizgiye Ekvator adı   Dünya’nın Günlük Hareketi
           verilir.
        Q   Ekvator’un  kuzeyinde  kalan  yarım  küreye  Kuzey  Yarım   Q   Dünya’nın kendi ekseni etrafında
           Küre, güneyinde kalan yarım küreye ise Güney Yarım Küre   batıdan doğuya doğru 24 saatte
           denir.                                                bir  tur  atmasına  günlük  hare-

        Q   Kuzey  Yarım  Küre’de  olan  dönenceye  Yengeç  Dönencesi,   ket denir. Dünya’nın bu hareketi
           Güney Yarım Küre’de olan dönenceye Oğlak Dönencesi adı   sonucunda:
           verilir.                                              5   Gündüz ve gece oluşur.
        Q   Kuzey ve Güney kutuplarını Dünya’nın merkezinden geçe-  5  Güneş ışınlarının bir noktaya
           rek  birleştiren  hayali  çizgiye  eksen  denir.  Dünya’nın  bir   düşme açısı, gün içinde sürekli değişir.
           dönme ekseni vardır. Dünya’nın dönme ekseni 23°27' (23
           derece 27 dakika) lık bir açı ile eğik durmaktadır.   5   Gündüz ve gece sıcaklık farkı oluşur.


        Dünya’nın Yıllık Hareketi

        Q   Dünya  Güneş  etrafındaki  dolanımını  365  gün  6  saatte                   21 Mart
           tamamlar. Bu harekete yıllık hareket denir.             21 Haziran                          21 Aralık
        Q   Dünya,  Güneş  çevresinde  elips  şeklindeki  yörüngeyi  takip
           ederek döner.
        Q   Gök  cisimlerinin  başka  bir  gök  cismi  çevresinde  dolanırken
           izlediği yola yörünge denir.                                                  23 Eylül
        Q   Yörüngenin oluşturduğu düzleme ise yörünge düzlemi ya da dolanma düzlemi adı verilmektedir.




        Dünya’nın Yörüngesinin Elips Olmasının Sonuçları

        Q   Dünya’nın elips şeklindeki yörünge üzerinde hareketi esnasında Güneş’e olan uzaklığı değişir.
        Q   Dünya’nın Güneş’e en yakın olduğu 3 Ocak tarihine günberi, Güneş’e en uzak olduğu 4 Temmuz tarihine ise günöte denir.
        Q   Dünya’nın yörünge üzerindeki hareketi sırasında Güneş’e yaklaştığı dönemlerde hızı artarken, uzaklaştığı dönemlerde hızı azalır.
        Q   Mevsimlerin oluşmasında Dünya’nın Güneş’e olan mesafesi etki etmez.



         4    8. Sınıf Fen Bilimleri
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10