Page 145 - 8. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

ÖZETİN ÖZETİ ÜNITE 5: BASİT MAKİNELER

Basİt Makİnelerİn SaĞladıĞı Avantajlar

Q Günlük hayatta işimizi kolaylaştıran, çok az parçadan meydana gelen ve tek bir kuvvet çeşidini kullanan düzeneklere basit
makineler denir.

Basit Makineler

Makaralar Kaldıraçlar Eğik Düzlem Dişliler Vida Kasnaklar Çıkrık

İş makinesi El arabası Engelli rampası Saatteki dişliler Vida Dikiş makinesi El değirmeni

Basit Makinelerin Genel Özellikleri

Q Bir enerji türünü, başka bir enerji türüne dönüştürebilir.
Q Bir işi daha kolay yapmamızı sağlar.

Q Bir işin yapılma hızını değiştirebilirler.
Q Kuvvetin yönünü ve büyüklüğünü değiştirebilir.

Giriş Kuvveti: Basit makineye uygulanan kuvvettir.

Çıkış Kuvveti: Uygulanan kuvvetin etkisiyle basit makine üzerinde meydana gelen kuvvettir. Çıkış kuvveti genellikle yük tara-
fında oluşur.
Basit makineler kuvvet, hız, yol ve zamandan kazanç sağlamak için kullanılır. Fakat hepsinden aynı anda, aynı miktarda kazanç
sağlanmaz. Birinden kazanç varsa diğerlerinden aynı oranda kayıp vardır.

Kuvvet Kazancı: Uygulanan kuvvetin elde edilen kuvvetten küçük olmasıdır. Kuvvet kazancı yükün kuvvete oranı olarak da
ifade edilir. Yük / Kuvvet oranı ne kadar büyükse kuvvet kazancı da o kadar fazladır. Yük/ Kuvvet oranı 1 den büyükse kuv-
vetten kazanç yoldan kayıp, 1'den küçükse yoldan kazanç kuvvetten kayıp vardır. Bu oran 1'e eşitse ne kuvvetten ne de yoldan
kazanç vardır.

Q Uygulanan kuvvetin yönünü, büyüklüğünü ve şiddetini değiştirerek iş yapma kolaylığı sağlar.
Q İşten ve enerjiden kesinlikle kazanç sağlamaz, sadece iş kolaylığını sağlar.

NOT

Q Basit makineler iş prensibine göre çalışırlar. Yükün yaptığı iş, kuvvetin yaptığı işe eşittir.
Kuvvet x Kuvvet kolu = Yük x Yük kolu

Q Basit makinelerde kuvvetten daha fazla kazanç elde etmek için kuvvet kolunun büyüklüğü, yük kolunun büyüklüğünden daha
fazla olmalıdır.

144 8. Sınıf Fen Bilimleri