Page 9 - 7. Sınıf Türkçe Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 1. Bölüm: Fiiller (Eylemler)

FİİL ÇEKİM EKLERİ

KİP EKLERİ

Q Bir fiilin zaman ve anlam özelliklerine göre farklı biçimlere girmesini sağlayan eklere kip denir. Türkçede fiil kipleri genel
olarak iki grupta incelenir.
Fiil Kipleri
Haber Kipleri Dilek Kipleri

5 Geçmiş Zaman 5 Şimdiki Zaman 5 Gereklilik Kipi 5 İstek Kipi

5 Gelecek Zaman 5 Geniş Zaman 5 Dilek-Şart Kipi 5 Emir Kipi

Haber (Bildirme) Kipleri

Q Fiillere zaman anlamı katan kiplerdir. Bu kipler; bir işin, oluşun ya da durumun hangi zamanda yapıldığını yansıtır.

Geçmiş Zaman (-dı/-di, -mış/-miş)

Q Fiilde bildirilen işin söylenme zamanından önce yapıldığını ya da gerçekleştiğini ifade eden kiplerdir. Görülen ve duyulan geç-
miş zaman olmak üzere ikiye ayrılır.

Belirli (Görülen) Geçmiş Zaman (di’li Geçmiş Zaman) Belirsiz (Duyulan) Geçmiş Zaman (miş’li Geçmiş Zaman)

Q Görülen geçmiş zaman kip eki “-dı/-di-/du/-dü/-tı/-ti/ Q Duyulan geçmiş zaman kip eki “-mış/-miş” ekidir. Öznenin

-tu/-tü” ekidir. Öznenin bizzat gördüğü veya yaşadığı fiil- görmediği, yaşamadığı ancak başkasından duyarak anlat-
leri bildirir. tığı fiilleri bildirir.
» Okuldan eve yürüyerek geldim. » Babam da bu liseden mezun olmuş.
» Konuşmaya dalınca çantasını unuttu. » Dünya klasiklerinin tamamını okumuş.

Şimdiki Zaman (-yor)

Q Fiilin yapılma ya da gerçekleşme anıyla söylenme anının aynı olduğunu ifade eden kiptir. Şimdiki zaman kip eki “-yor” ekidir.
Fiilin, içinde bulunulan an yapıldığını ve hâlâ devam ettiğini belirtir. “-makta/-mekte” eki de cümleye şimdiki zamanda ger-
çekleşme anlamı katar.
» Annem mutfakta yemek hazırlıyor. » Yasemin bahçedeki elmaları topluyor.
» İşe gitmek için otobüs bekliyor. » Şemsettin kitap okumakta. (okuyor)

Gelecek Zaman (-ecek/-acak) Geniş Zaman (-r, -er)

Q Fiilde bildirilen işin söylenme zamanından sonra gerçek- Q Fiilde bildirilen işin herhangi bir zamanda yapıldığı veya
leşeceğini ya da yapılacağını ifade eden kiptir. Gelecek yapılacağı anlamını taşıyan kiptir. Geniş zaman kip eki
zaman kip eki “-acak/-ecek” ekidir. “-r, -ır, -ir, -er...” ekleridir.
» Haftaya sınavlarımız başlayacak. » Uyumadan önce kitap okur.
» Dayımlar yarın akşam bize gelecek. » Sınavlara uğurlu kalemiyle girer.

Q Eylemin henüz gerçekleşmediği zamandır. Q Eylemin her zaman yapıldığını belirtir.
» Bu yılki festivale sanatçılar katılacak. (Sanatçıların » Haftada bir gün ziyaretime gelir. (Eylem her hafta
festivale katılma durumları henüz gerçekleşmemiştir.) yapılmaktadır.)

8 7. Sınıf Türkçe