Page 49 - 7. Sınıf Türkçe Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 4. Bölüm: Fiilde Yapı

YAPILARINA GÖRE FİİLLER

Yapılarına Göre Fiiller

Basit Fiiller Türemiş Fiiller Birleşik Fiiller

Yardımcı Fiillerle Yapılan Birleşik Fiiller
Kurallı Birleşik Fiiller

Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller
Basit Fiiller

Q Yapım eki almamış ve diğer sözcüklerle birleşmemiş fiillerdir. Basit fiiller kip eklerini, şahıs eklerini ve ek fiil alabilir.

Cümleler Kök ve Ekler Açıklama

» Her gün bir saat yürüyüş yapar. yap - ar
basit fiil fiil kökü çekim eki Fiil köküne geniş zaman eki getirilmiştir.

» Yüz metreyi dokuz saniyede koşmuş. koş - muş
basit fiil fiil kökü çekim eki Fiil köküne duyulan geçmiş zaman eki getirilmiştir.

» Yıllardır üniversitede okuyorum. oku - yor - (u)m
basit fiil fiil k. çekim e. çekim e. Fiil köküne şimdiki zaman ve şahıs eki getirilmiştir.

Türemiş Fiiller

Q Yapım eki getirilerek türetilmiş olan fiillerdir. Türemiş fiiller, isimden türeyenler ve fiilden türeyenler olmak üzere iki başlıkta
incelenir.
İsimden Türeyen Fiiller: İsim soylu sözcüklere, isimden fiil Fiilden Türeyen Fiiller: Fiil soylu sözcüklere, fiilden fiil yapım
yapım eklerinin getirilmesiyle oluşan fiillerdir. eklerinin getirilmesiyle oluşan fiillerdir.
» su su - la (mak) » göz göz - et (mek) » koş- koş - tur (mak) » oku- oku - t (mak)
» az az - al (mak) » can can - lan (mak) » gör- gör - ün (mek) » at- at - ış (mak)

» dert dert - leş (mek) » kara kara - r (mak) » yaz- yaz - ıl (mak) » sev- sev - in (mek)

Yukarıdaki örneklerde isim olan sözcükler başlangıçta mastar Verilen örneklerde fiil olan sözcükler yapım eki almadan önce
eklerini (-mak/-mek) alamazken yapım eki alıp fiil olduktan de yapım eki aldıktan sonra da mastar eklerini (-mak/-mek)
sonra mastar eklerini alır hâle gelmiştir. alabilir.

Birleşik Fiiller

Q Birden çok sözcüğün bir araya gelerek oluşturduğu fiillerdir. Birleşik fiili oluşturan sözcüklerden en az biri fiil olmalıdır. Bu
fiiller üç grupta değerlendirilir.

» sabretmek, göz atmak, affetmek, vazgeçmek...

Birleşik Fiiller

Yardımcı Fiillerle Yapılan Birleşik Fiiller Kurallı Birleşik Fiiller Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiiller
isim + yardımcı fiil fiil + fiil isim + fiil

48 7. Sınıf Türkçe