Page 172 - 7. Sınıf Türkçe Defterim

12. Bölüm: Metin Türleri ÖZETİN ÖZETİ

Anı (Hatıra) Q Kişilerin başından geçen ya da tanık oldukları olayları üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra
yazıya aktarmalarıyla oluşan metinlerdir.
Q Anılar geçmişte yaşananların unutulmaması, yok olup gitmemesi için yazılır.
» Atatürk’ün Çankaya Köşkü’ndeki bahçesini yapıyordum. Bir gün Atatürk, yaveri ve ben bahçede dolaşıyorduk. Çok ihti-
yar ve geniş bir ağacın Atatürk’ün geçeceği yolu kapadığını gördük. Ağacın bir yanı dik bir sırt, diğer yanı suyu çekilmiş
bir havuzdu. Ata, havuz etrafındaki kısma yaslanarak karşı tarafa geçti. Derhal atıldım “Emrederseniz derhal keselim
Paşa’m.” dedim. Bir an yüzüme baktı, sonra:
— Sen hayatında böyle bir ağaç yetiştirdin mi ki bu ağacı keseceksin!
Mevlüt BAYSAL
Bu metinde bahçe mimarı Mevlüt Baysal, Atatürk’le yaşadığı ilgi çekici bir olayı anlatmıştır.

Haber Metni Q Toplumu ilgilendiren güncel bir olay ya da durum hakkında bilgi vermek amacıyla yazılan ve kitle ileti-
şim araçlarında (televizyon, internet...) yayınlanan yazılara haber metni (haber yazısı) denir.
Q Haber metinleri yazılırken tarafsız olunmalı; açık, akıcı ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır. Haber metinleri 5N 1K sorularına
cevap vermelidir.
Ne? Nerede? Ne zaman? Nasıl? Niçin? Kim?
5 Konuyu buldurur? 5 Yeri buldurur. 5 Zamanı buldurur. 5 Yöntemi buldurur. 5 Amacı buldurur. 5 Kişiyi buldurur.

» Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, dün akşam saatlerinde bir basın toplantısında büyük bir heyecanla konuştu. Müfredat
değişikliği ile ilgili akıllardaki sorulara netlik kazandırmak için “2024-2025 eğitim öğretim döneminde okul öncesi, ilkokul
birinci, ortaokul beşinci ve lise dokuzuncu sınıflardan itibaren kademeli şekilde uygulanacak.” ifadesini kullandı.

Hikâye Edici Metinler

Hikâye (Öykü) Q Olmuş ya da olabilecek olayların yer, kişi ve zaman unsurlarına dikkat edilerek anlatıldığı metinlerdir.
Q Kısa metinlerdir, karakter sayısı azdır. Hikâyelerde serim, düğüm, çözüm bölümleri bulunur.

Serim: Olay anlatan metinle- Düğüm: Olay anlatan metinlerin Çözüm: Olay anlatan metinlerin sonuç bölümüdür.
rin giriş bölümüdür. Karakter- gelişme bölümüdür. Olay, okurun ilgi- Bahsedilen olay, düşünce ya da durum sonuçlandırı-
lerin tanıtıldığı bölümdür. sini çekecek şekilde aşamalandırılır. lır ve karakterin son hâli okura anlatılır.
» Serim

Kübra, özel günlere çok önem veren ve bu günleri mutlaka hatırlayan bir kızdı. O gün de Kübra’nın doğum
Düğüm
günüydü ama kimse hatırlamamıştı. Kübra üzgün üzgün okuldan eve döndü. İçeri girince arkadaşlarının
Çözüm
“Sürpriz!” diye bağırdığını duydu ve kimsenin bugünü unutmaması onu çok mutlu etti.

Masal Q Olağanüstü kişilerin yaşadığı, olağanüstü olay ya da durumları anlatan metin türüne masal denir.
Q Masallarda tekerlemeler vardır (Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde...).
Q Masallarda hayal ürünü olaylar anlatılır. Masallarda anlatılan yer ve zaman (Kaf Dağı, Keloğlan’ın ülkesi vb.) gerçek değildir.

Q Masallarda evrensel konular işlenir. Eğitici olduğu için sonunda iyiler ödüllendirilir, kötüler cezalandırılır.

» (...) Böylece kötü vezir açgözlülüğünün bedelini ödedi. Ölünceye değin Zümrüdüanka’nın yavrularını beslemeye mahkûm oldu.
Keloğlan da padişahın kızıyla evlenip kırk gün kırk gece düğün yaptı. Gökten de üç elma düştü. Biri Keloğlan’ın, biri prense-
sin, biri de bu masalı dinleyenlerin başına...

7. Sınıf Türkçe 171