Page 164 - 7. Sınıf Türkçe Defterim
P. 164

11. Bölüm: Noktalama İşaretleri                                              ÖZETİN ÖZETİ


                          Kesme İşareti ( ’ )                                    Eğik Çizgi ( / )

           Q   Özel  adlara  getirilen  iyelik,  durum  ve  bildirme  ekleri   Q   Tarihler yazılırken gün, ay ve yılı gösteren sayıların ara-
              kesme işaretiyle ayrılır.                            sında kullanılır.
              » Mehmet Akif Ersoy’un    » Orta Çağ’da               » 09/03/2003             » 09/III/2003

              » Rusya’dan gelen heyet Ayasofya’yı gezdi.            » 30/08/2022’de Zafer Bayramı kutlanacak.
           Q   Kısaltmalara getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır.  Q   Dil bilgisinde eklerin farklı biçimlerini göstermek için kul-
                                                                   lanılır.
              » TBMM’nin               » THY’de
                                                                    » -maksızın / -meksizin    » -ma / -me
              » TTK’nin yayınladığı belgeleri inceliyordu.
                                                                Q    Bir şiiri oluşturan dizeler yan yana yazıldığında dizelerin
           Q   Sayılara getirilen ekler kesme işaretiyle ayrılır.  arasında kullanılır.
              » 15’ten                 » 1453’te                    » Şairin de dediği gibi: Derdim çoktur hangisine yanayım /
                                                                   Yine tazelendi yürek yarası.
              » 2016’da evin 3’üncü çocuğu doğdu.
                                                                Q    Adres  yazarken  apartman  numarası  ile  daire  numarası
           Q   Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adlarına getirilen ekler   arasına ve semt ile şehir arasına konur.
              kesme işaretiyle ayrılır.
                                                                    » Ata Mah. Kurtuluş Sok. No: 26/4 Çankaya/ANKARA
              » 18 Ocak 2022 Salı’da    » 7 Ekim’in
              » Hilâl 27 Mart’ta Diyarbakır’a gidiyor.                            Yay Ayraç (  )

           Q   Seslerin ölçü gereği düştüğünü göstermek için kullanılır.  Q   Cümlenin anlamını tamamlayan ve cümle dışında kalan ek
              » Gelin ağ’lar seyredelim güzeli                     bilgiler için kullanılır. Yay ayraç içindeki söz öbekleri yargı

              Gövel ördek gibi indi göllere   ağalar    ağ’lar     bildiriyorsa bu anlatımların sonuna uygun noktalama işa-
                                                                   reti konur.
              Cilalar sürünmüş, allar giyinmiş
                                                                    » Bu bölgenin akarsularını (Aslında akarsu demek de doğru
              Doğan aylar gibi doğdu sabahtan
                                                                   değil.) tesislerin atıklarından kurtarmalıyız.
           Şiirin her dizesinde 11 hece vardır. “Ağalar” sözcündeki bir “a”     » Batı (özellikle İstanbul) fazlasıyla göç almaktadır.
           sesi düşürülerek ilk dize de aynı hece sayısına getirilmiştir.
                                                                 5   Özel veya cins isme ait ek, yay ayraçtan önce yazılır.
                Kesme İşaretinin Kullanılmadığı Yerler              » Mevlana’nın (1207 - 1273) hayatını araştırıyor.
            Q   Kurum,  kuruluş,  iş  yeri  adlarına  gelen  ekler  kesmeyle   Q   Tiyatro eserlerinde konuşan kişinin hareketlerini ve duru-
               ayrılmaz.                                           munu göstermek için kullanılır.
               » Bakanlar Kurulunun kararı birazdan açıklanır.      » Hatice Ana — (Kafasını kaldırdı ve yaşlı gözlerle) Oğlum!

                                                                   Sana kimler kıydı?..
            Q   Özel adlara gelen yapım ekleri, çokluk eki ve bunlardan
               sonra gelen ekler kesmeyle ayrılmaz.             Q    Alıntı yapılan eseri ve yazarı aktarmak için kullanılır.

               » Aydın lı lar dan zeytinyağı alacağız.              » “Sen aklıma gelince her şey gülümserdi.” (Sabahattin Ali)
            özel yapım  çokluk  hâl
             ad  eki   eki  eki
                                                                                Köşeli Ayraç [  ]
            Q   Sonunda  3.  tekil  iyelik  eki  bulunan  özel  ada  bu  ek
               dışında başka bir iyelik eki getirildiğinde kesme işareti   Q   Ayraç içinde ayraç kullanılması gereken durumlarda yay
               konmaz.                                             ayraçtan önce köşeli ayraç kullanılır.
               » Ayder Yaylamızın güzelliği mutlaka görülmelidir.    » Aka  Gündüz  [Hüseyin  Avni  (1886-1958)]  eserleri  filme
                                                                   uyarlanan yazarlarımızdandır.


                                                                                               7. Sınıf Türkçe  163
   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169