Page 163 - 7. Sınıf Türkçe Defterim
P. 163

ÖZETİN ÖZETİ                                                    11. Bölüm: Noktalama İşaretleri


                         Kısa Çizgi (-)                                     Tırnak İşareti (“  ”)

        Q   Satıra sığmayan kelimeler bölünürken satır sonunda kul-  Q   Bir kimseden ya da yazıdan olduğu gibi aktarılan sözler
           lanılır.                                              tırnak içinde verilir.
           » Kaybettiklerinin değerini, onların ne anlama geldikleri-     » Atatürk, Türk diliyle ilgili olarak “Türk dili; Türk milletinin
           ni çok sonra anlayacaksın!                            kalbidir, zihnidir.” demiştir.
           » Ailesini ve kendisini seven, hiç kimsesi olmayan şu ye-     » Mevlana,  “Ya  göründüğün  gibi  ol  ya  da  olduğun  gibi
           tim kızla ilgili çok güzel bir masal vardır.          görün.” diyerek tüm insanlığa ders veriyor.

        Q   Kelimeler  ve  sayılar  arasında  “ve,  ile,  ila,  ...den  ...a”   5  Tırnak  içinde  verilen  alıntının  sonunda  bulunan  işaret
           anlamlarını vermek amacıyla kullanılır.               tırnak içinde kalır.
           » Bu yolla İzmit - İstanbul arası mesafe kısaldı.      » Dün bana “Koray seni arıyor mu?” diye sordu.
           » Beşiktaş - Galatasaray maçı olacakmış.
                                                              Q   Özel olarak vurgulanmak istenen sözler tırnak içine alınır.
        Q   Ara  sözleri  ve  ara  cümleleri  ayırmak  için  bu  ifadelerin     » Kimse “sanat” üzerine konuşmuyor.
           başına ve sonuna kısa çizgi konur.                    » Demokratik ülkelerde “seçme özgürlüğü” vardır.
           » Ankara -ülkemizin kalbi- bu mevsimde soğuktur.

           » Babasından kalan tek eşyası -tespihi- koptu.     Q   Cümle içerisinde eser adları ve bölüm başlıklarının adları
                                                                 tırnak içinde verilir.
        Q   Heceleri göstermek için konur.
                                                                 » Kütüphaneden “Mai ve Siyah” romanını aldım.
           » kur-tul-muş-la-rı      » öğ-ret-me-ne-vi
                                                                 » Arif Nihat Asya’nın “Bayrak” şiirini dinlerken çok duygu-
                                                                 lanırım.
        Q   Kök, gövde ve ekleri birbirinden ayırmak için konur.
           » kötü-le-dik-ler-i      » bak-ış-mak               5  Tırnak içine alınan sözlerden sonra gelen ekleri ayırmak
                                                                 için kesme işareti kullanılmaz.
        Q   Dil bilgisinde eklerin başında kullanılır.
                                                                  » Ömer  Seyfettin’in  “Başını  Vermeyen  Şehit”ini  okuma-
           » -da/-de/-ta/-te        » -lı/-li/-lu/-lü            yan yoktur.


        Q   Fiil kök ve gövdelerini göstermek için kullanılır.
           » bak-                   » sordur-                 Tek Tırnak İşareti ( ‘ ’ )
                                                              Q   Tırnak içinde verilen cümlelerde yeniden tırnağa ihtiyaç
         5  Cümle  içinde  sayı  adlarının  yinelenmesinde  araya  kısa   duyulduğunda tek tırnak işareti kullanılır.
           çizgi konmaz.                                          » “Okul  hayatım  boyunca  ‘Merdiven’  şiiri  hep  karşıma
            » On on beş yıl geçti.    » Üç beş kişi geldi.       çıktı.” derken anılara daldı.





                                         Konuşma Çizgisi (Uzun Çizgi) (—)

        Q   Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kul-    » Doktor — Ne zamandan beri hastasın?
           lanılır. Buna uzun çizgi de denir.                   Hasta  — Bir buçuk ay oldu.
           » Suçluyu sorgulamaya gelen polis:
                                                             5  Konuşmalar tırnak içinde verildiğinde uzun çizgi kullanıl-
            — Emirleri kimden aldınız, kaç kişiydiniz?          maz.

        Q   Tiyatro oyunlarında konuşan kişinin adından sonra da uzun     » Trende  karşımdaki  yaşlı  adam:  “Birazdan  ulaşacağımız
           çizgi konabilir.                                     istasyon bizim köyün dünyaya açılan kapısıdır.” dedi.


        162   7. Sınıf Türkçe
   158   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168