Page 49 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 2. ÜNİTE: HÜCRE VE BÖLÜNMELER

Mayoz

Mayoz Bölünme

Q Üreme ana hücrelerinden üreme hücrelerinin oluşmasını sağlayan hücre bölünmesine mayoz bölünme denir.
Q Sadece üreme ana hücrelerinde görülür. Mayoz bölünme sonucu oluşan hücreler tekrar hücre bölünmesi geçiremez.
Homolog kromozom: Biri anneden diğeri babadan gelen aynı büyüklük, şekil ve kalıtsal özelliklere sahip olan kromozom çiftidir.

Mayoz Bölünmenin Canlılar İçin Önemi

Q Çok hücreli canlılarda üreme hücrelerinin oluşmasını sağlar. Tür içi genetik çeşitliliği sağlar. Canlılarda nesiller boyunca
kromozom sayısının sabit kalmasını sağlar. Oluşan üreme hücreleri “n” sayıda kromozom içerdiği için döllenme sonucu oluşan
zigot “2n” kromozoma sahiptir.

Mayoz Bölünmenin Evreleri
Mayoz 1
1. Hücrenin mayoz bölünmeye başlamadan önceki hazırlık evresidir. DNA kendini eşler, 2n kromozomlu üreme ana hücresi
organellerin sayısı artar. 1

2. Biri anneden, diğeri babadan gelen ve aynı özellikleri taşıyan kromozomlar yan yana 2
gelir. Bunlara homolog kromozom denir. Homolog kromozomlar birbiri üzerinde kıvrılır.
Kromozomlar arasında parça değişimi olur. Parça değişimi genetik çeşitlilik sağlayan çok 3
önemli bir olaydır. İğ iplikleri oluşur. Mayoz 1
3. Homolog kromozomlar hücrenin ortasına karşılıklı olarak dizilir. 4
4. Homolog kromozom çiftleri birbirinden ayrılarak karşı kutuplara çekilir. Farklı kutup- 5
lara giden kromozomlar parça değişiminden dolayı anne ve babadan gelen kromozomların 6
aynısı değildir.
n n
5. Hücre ortadan boğumlanmaya başlar. Kromozom sayısı 2n olan ana hücreden kromo- n kromozomlu hücreler
zom sayısı n olan iki yavru hücre oluşur.
6. Mayoz 1 tamamlandığında kromozom sayısı yarıya inmiş iki hücre oluşur.

Mayoz 2
Mayoz 2
Q Mayoz 1 sonucunda oluşan hücrelerin hazırlık evresi geçirmeden tekrar bölünme geçir-
mesidir. DNA kendini eşlemez. Mayoz 2, mitoz bölünmeye benzer şekilde gerçekleşir.
Q Parça değişimi sonucu farklı genetik özellik kazanan kardeş kromatitler Mayoz 2’de
birbirinden ayrılır. Böylece genetik yapısı birbirinden farklı, kromozom sayısı yarıya n kromozomlu üreme hücreleri
inmiş, dört hücre oluşur.

Mayoz 1 ve Mayoz 2 Arasındaki Farklılıklar
Mayoz 1 Mayoz 2
Hazırlık evresi görülür. DNA kendini eşler. Hazırlık evresi görülmez. DNA eşleşmesi gerçekleşmez.

Parça değişimi görülür. Parça değişimi görülmez.

Homolog kromozomların yarıya inmesiyle kromozom sayısı n kromozomlu dört yeni hücre meydana gelir.
yarıya düşer. n kromozomlu iki yeni hücre oluşur.

48 7. Sınıf Fen Bilimleri