Page 164 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 164

7. ÜNİTE: ELEKTRİK DEVRELERİ                                                 ÖZETİN ÖZETİ


                                                  Akım Şiddeti ve Gerilim


           Q   Bir iletkenin herhangi bir nok-  A              Q   Bir  iletkenin  iki  ucu  arasında   V
              tasından birim zamanda geçen                        akım  oluşmasına  neden  olacak
              yük  miktarına  akım  şiddeti                       enerji  farkının  göstergesine
              denir. “ I ” sembolü ile göste-                     “gerilim” adı verilir.
              rilir.                                                                                      -  +
                                                               Q   Devredeki gerilimi ölçmeye
           Q   Devredeki elektrik akımını ölçen   Üreteç          yarayan alete “Voltmetre”
              alete  “ampermetre”  adı  verilir.                  denir. Gerilim birimi Volt’tur, kısaca “V” ile gösterilir.
              Elektrik akımının birimi Amper’dir, kısaca “A” ile gösterilir.   Q   Voltmetre devreye daima paralel bağlanır.
              Ampermetre devreye daima seri bağlanır.


           Q   Devrede elektronların yönü negatif kutuptan pozitif kutba doğrudur. Elektrik akımının yönü ise pozitif kutuptan negatif
              kutba doğrudur.



                                                           Elektron yönü




                                                      + kutup      – kutup




           Ohm Kanunu
           Q   Bir elektrik devresinde ampulün uçları arasındaki gerilimin, ampulden geçen akım şiddetine oranı sabittir. Bu sabit değer,
             iletkenin direncini verir.
                                                      Gerilim (V)             Volt
                                         Direnç (R) =                 Ohm =
                                                    Akım şiddeti (I)        Amper

           Q   Direnç; elektrik akımına karşı gösterilen zorluktur. Direncin birimi Ohm olup, “Ω” sembolü ile gösterilir.

           Q   Tüm maddeler elektrik akımına karşı az ya da çok direnç gösterir. Maddelerin elektrik akımına karşı gösterdiği dirence elekt-
             riksel direnç denir. Elektrik devrelerinde genellikle elektriksel direnç değeri düşük iletkenler tercih edilir.

           Q   Ampul elektrik enerjisinin iletimine karşı direnç gösterir. Direnç ne kadar artarsa ampul parlaklığı o kadar azalır. Seri bağlı
             devrelerde ampul sayısı arttıkça devrenin direnci artar, paralel bağlı devrelerde ise ampul sayısı arttıkça devrenin direnci aza-
             lır. Elektrik devresinde akım boş tel üzerinden hareket etmek ister. Bundan dolayı direncin az olduğu ya da hiç olmadığı yolları
             tercih eder. Bir elektrik devresinde akımın dirençsiz yolu kullanarak devreyi tamamlamasına kısa devre denir.



                                                                 I
                                                           I          I
                  I          I                                                             I
                I                   I                     I           I                 I
                                                                                                  I
                          + −                           I                    I                    + −
                                                             I          I
                     I          I                                 + −                        I            I

          Devrede  akımın  izlediği  yol  lambanın   Devrelerdeki akım, lambanın üzerinden geçmez. Boş tel üzerinden geçerek dev-
          üzerinden geçtiğinden lamba ışık verir.  reyi tamamlar. Lambalar ışık vermez.


                                                                                          7. Sınıf Fen Bilimleri  163
   159   160   161   162   163   164   165   166   167   168   169