Page 156 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 156

6. ÜNİTE: CANLILARDA ÜREME, BÜYÜME VE GELİŞME                                ÖZETİN ÖZETİ



                                            Çiçekli Bitkilerde Tozlaşma ve Döllenme
           Q   Erkek  üreme  hücresi  olan  polenlerin  dişicik  tepesine  ulaşmasına   Tozlaşma
              tozlaşma denir.                                              ve döllenme
           Q   Polenler  dişicik  tepesine  yapışıp  tutunduktan  sonra  polen  tüpü
              oluşturarak yumurtalığa ulaşır.  Burada polen ile yumurta hücresi
              birleşir. Bu olaya döllenme adı verilir. Döllenmiş yumurtaya zigot
              adı verilir. Zigot gelişerek embriyoyu oluşturur. Embriyo da gelişe-
              rek tohumu oluşturur.                                        Gelişmiş            Tohum taslağı
                                                                           bitki
           Q   Tohum: Dişi organın yumurtalığında bulunan embriyo, çanak ve koru-
              yucu kabuktan oluşan ve çimlenerek yeni bir bitkiyi meydana getiren    Çimleme  Tohum
              yapıya denir. Tohumun içerisinde bulunan embriyonun uygun şartlar                             Tohum
              oluştuğunda yeni bir bitkiyi oluşturmasına çimlenme denir.                         Meyve

           Q   Tohumun çimlenmesi için su (nem), sıcaklık ve oksijen gereklidir. Tohumun çimlenmesi için ışığa ihtiyacı yoktur. Bitkiler büyür-
              ken su, sıcaklık, hava (oksijen) ve fotosentez için ışığa ihtiyaç duyarlar. Döllenme sonrası yumurtalık duvarı etlenip sulanır.
              Tohum ve yumurta birlikte gelişirse bu yapıya meyve denir.


           Hayvanlarda Büyüme ve Gelişme
           Q   Hayvanlar eşeysiz ve eşeyli üreyerek nesillerini devam ettirirler.
           Q   Omurgasız hayvanlarda eşeysiz ve eşeyli üreme görülürken, omurgalı hayvanlarda eşeyli üreme görülür.
           Q   Eşeyli üreyen hayvanlarda yumurtanın sperm tarafından döllenmesiyle oluşan canlının büyümesi ve gelişmesi hayvanlar ara-
              sında farklılık gösterir. Bazı hayvanlarda döllenme ve gelişme olayı dişi canlının vücudunda gerçekleşirken bazı hayvanlarda
              canlı vücudu dışında başka ortamda gerçekleşir.

           Omurgalılarda Büyüme ve Gelişme
           Balıklar:  Sperm  ve  yumurtalarını  aynı  zamanlarda  suya  bırakırlar.  Döllenme  şansını  arttırmak  için  çok  sayıda  sperm  ve
           yumurta suya bırakılır. Yavru bakımı yoktur.
           Kurbağalar: Sperm ve yumurtalarını aynı zamanlarda suya bırakırlar. Yavru bakımı yoktur. Başkalaşım geçirirler.

           Sürüngenler:  Kertenkele,  yılan,  timsah,  kaplumbağa  gibi  canlılar  sürüngenler  sınıfındandır.  Yumurta  ile  çoğalırlar.  Yavru
           bakımı yoktur. Yumurta uygun sıcaklıktaki toprağa bırakılır.
           Kuşlar: Yumurta ile çoğalırlar. Yavru bakımı vardır. Kuluçkaya yatarlar.

           Memeliler: Doğurarak çoğalırlar. Yavru bakımı vardır. Yavrularını sütle beslerler.
           Başkalaşım

           Yavruların yumurtadan yarı gelişmiş bir halde çıkarak büyüme ve gelişimini          Ergin
           dışarıda sürdürmesi olayına başkalaşım denir. Kurbağa, kelebek ve böcek-            kurbağa
           lerde başkalaşım görülür.
           Q   Kurbağaların üreme şekli incelendiğinde onların da balıklar gibi üreme                   Kurbağa
              hücreleri erkek ve dişi bireyler tarafından suda belirli yerlere bırakılır.   Yavru       yumurtaları
                                                                        kurbağa
           Q   Sperm,  yumurtayı  dölleyerek  yumurta  içerisinde  canlının  gelişimi
              başlar.  Yumurta  içerisinde  canlının  gelişimi  bir  süre  tamamlandıktan
              sonra kurbağa yumurtadan dışarı çıkar.                                                       Larva
           Q   Kurbağaların ilk görünümü bir balığı anımsatsa da kafasının büyüklü-
              ğünden dolayı iribaş adını alır. Bundan dolayı iribaş kurbağalara balık
              görünümlü larva denir. Çevresindeki besinler ile beslenerek gelişimini                   İribaş
              tamamlayan iribaşlar erginleşir.



                                                                                          7. Sınıf Fen Bilimleri  155
   151   152   153   154   155   156   157   158   159   160   161