Page 144 - 7. Sınıf Fen Bilimleri Defterim
P. 144
5. ÜNİTE: IŞIĞIN MADDE İLE ETKİLEŞİMİ ÖZETİN ÖZETİ
Mercekler ve Merceklerin Kullanım Alanları
Q Işığın kırılması sonucunda ışık ışınlarını bir noktada toplayabilen veya bir noktadan dağıtan en az bir yüzü küresel iki yüzey
Q Işığın kırılması sonucunda ışık ışınları bir noktada toplayabilen veya bir noktadan dağıtan en az bir yüzü küresel iki yüzey
arasında kalan saydam cisimlere mercek denir. Mercek yapımında cam veya plastik kullanılır.
arasında kalan saydam cisimlere mercek denir. Mercek yapımında cam veya plastik kullanılır.
Q Mercekler yüzeylerin şekillerine göre ince ve kalın kenarlı mercek olmak üzere ikiye ayrılır.
Q Mercekler yüzeylerin şekillerine göre ince ve kalın kenarlı mercek olmak üzere ikiye ayrılır.
İnce Kenarlı Mercek
Q Saydam iki küresel yüzeyin ya da bir düzlem ile küresel bir yüzeyin kesişmesi sonucunda uç kısımları orta kısmına göre daha
ince olan merceklerdir. İnce kenarlı merceklere yakınsak mercek de denilmektedir.
Q İnce kenarlı merceğin sembolü çift taraflı oktur.
Paralel ışık demeti
Odak noktası
Merkez Merkez Merkez
noktası noktası noktası Asal eksen
a) b) İnce Kenarlı Merceklerin Gösterimi
Q İnce kenarlı merceğe paralel gelen ışık ışınları kırılarak bir noktada toplanır.
Q Işınların toplandığı bu nokta merceğin odak noktasıdır. Odak noktası F ile gösterilir.
Q Odak noktasının merceğe olan uzaklığına ise odak uzaklığı denir.
Kalın Kenarlı Mercek
Q Kesişmeyen küresel yüzeyler arasında kalan ortamın saydam madde ile doldurulması sonucu oluşan uç kısımları orta kısmına
göre daha kalın olan merceklerdir. Bu merceklere ıraksak mercek de denilmektedir.
Q Kalın kenarlı merceğe paralel gelen ışık ışınları birbirinden uzaklaşacak şekilde kırılır.
Q Kırılan ışınlar hiçbir zaman kesişmez, uzantılarının kesiştiği noktaya merceğin odak noktasıdır.
Paralel ışık demeti
Merkez Merkez Merkez Odak noktası Asal eksen
noktası noktası noktası
a) b)
Kalın Kenarlı Merceklerin Gösterimi
Merceklerin Kullanım Alanları
Q Mercekler cisimleri olduğundan büyük ya da küçük gösterme özelliğine sahiptir. Bu özelliklerden yararlanılarak birçok araç
üretilmiştir.
Q Mikroskoplarda, büyüteçlerde, dürbünlerde, projeksiyon cihazlarında, teleskopta, hipermetrop göz kusurunda ince kenarlı
mercekler kullanılır. Bazı ışıldak ve el fenerinde, miyop göz kusurunda kalın kenarlı mercek kullanılır.
Teleskop Fotoğraf makinesi Mikroskop Büyüteç
7. Sınıf Fen Bilimleri 143
