Page 21 - 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 21

2. ÜNTE: TARHE YOLCULUK                                               PARAGRAF TESTİ  7

          1  I.  Alâedd�n Keykubat Dönem�’nde, Celaledd�n Harzem-  3  Türk�ye Selçuklu Devlet�, her alanda en gel�şm�ş döne-
                şah’ın Türk�ye Selçuklu Devlet�’ne a�t Ahlat’a saldır-  m�n� Alâedd�n Keykubad zamanında yaşamıştır. Türk�ye
                ması üzer�ne �k� Türk hükümdarı karışı karşıya geld�.   Selçuklularının XII. Yüzyılın ortalarından �t�baren Anado-
             II.  B�r yıl sonra Celaledd�n Harzemşah’ın ölümüyle Har-  lu’da oluşturdukları güven ortamı, Anadolu’yu kültür ve
                zemşah Devlet� yıkıldı ve Türk�ye Selçuklu Devlet� �le   meden�yet merkez� hâl�ne get�rm�şt�r. Ayrıca Moğol �st�-
                Moğollar komşu oldu.                               lasından kaçıp Anadolu’ya gelen Türkmenler arasında
                                                                   yazar, şa�r ve b�l�m �nsanlarının bulunması bu coğrafyada
             III. Savaşı Moğollar kazandı ve Türk�ye Selçuklu Devlet�   kültürel hayatın gel�şmes�ne öneml� katkılarda bulunmuş-
                yıkılış sürec�ne g�rd�, Anadolu’dak� s�yas� b�rl�k bozuldu   tur.
                ve İk�nc� Beyl�kler Dönem�’ne g�r�ld�.
                                                                   Bu parçada aşağıdak�lerden hang�s� ağır basmakta-
             IV. Yassı Çemen Savaşı (1230) sonucunda Celaledd�n    dır?
                Harzemşah yen�ld�.
             V.  Yassı Çemen Savaşı �le oluşan Moğol tehl�kes� yen�   A)   Tanımlama
                b�r dönem�n başlamasına Türk�ye Selçuklu Devlet� �le   B)   Örnekleme
                Moğollar’ın Kösedağ Savaşı’nda (1243) karşı karşıya   C)   Karşılaştırma
                gelmes�ne neden oldu.                              D)   Tanık gösterme
             Numaralanmış cümlelerle anlamlı b�r paragraf oluş-
             turmak �ç�n sıralama nasıl olmalıdır?

             A) I −IV −II− V− III   B) I− IV− III− II −V
             C) III −II− IV− I− V    D) III− I− II− V− IV
          2  Türkler, yaptıkları b�rçok akınla Anadolu’yu kısa süre
             �çer�s�nde İstanbul Boğazı’na kadar fethetm�şt�. B�zans   4  Türk�ye Selçuklu yönet�c�ler� b�l�m ve kültürün gel�şmes�
             İmparatoru I. Aleks�os Komnenos (Aleks� Komnen), ele   �ç�n gayret gösterm�şt�r. Bu amaçla Selçuklu sultanları,
             geç�rd�kler� yerlerden Türkler� çıkarmak �ç�n harekete   vez�r ve em�rler� b�rçok medrese �nşa ett�rm�şt�r. Kayse-
             geçt�. B�r taraftan Anadolu’ya sefer düzenlemes� �ç�n   r�’dek� Gevher Nes�be Ş�fahanes�, Konya’dak� İnce M�na-
             Avrupalıları kışkırtırken b�r taraftan da Papa’dan yardım   rel� Medrese, Kırşeh�r’dek� Cacabey Medreses�, Erzu-
             �sted�. Bunun üzer�ne Papa II. Urban Hr�st�yan dünyasına   rum’dak� Yakut�ye Medreses� ve Anadolu’da �nşa ed�len
             sefer �ç�n çağrıda bulundu. Hr�st�yanların, Müslümanlar   b�rçok medrese buna örnekt�r. Bu medreselerde İslam�
             üzer�ne yaptıkları bu seferlere Haçlı Seferler� den�r. Bu   �l�mler ve poz�t�f b�l�mler okutulurdu. İslam ülkeler�nden
             seferlere katılan Hr�st�yanlar, sefere çıkarlarken zırhla-  b�rçok  âl�m,  Anadolu'dak�  bu  medreselere  gel�p  ders
             rına ve kalkanlarına, seferden dönerlerken de sırtlarına   ver�rd�. Medreseler genell�kle merkez�nde cam�, etra-
             kırmızı b�rer haç �şaret� koydukları �ç�n kend�ler�ne “Haçlı”   fında hamam, ş�fahane (hastane), kütüphane g�b� yapıla-
             den�lm�şt�r. Haçlı Seferler�, 11. yüzyılın sonlarında başla-  rın olduğu küll�ye adı ver�len yapı topluluğunun �çer�s�nde
             yıp 13. yüzyıla kadar devam etm�şt�r. Bu seferler görü-  bulunurdu. Bunlar da b�rer �l�m �rfan yuvasıydı. İmar ed�-
             nüşte Kudüs’ü alma amacına yönel�k olsa da Avrupa’nın   len bu yapılar Anadolu'nun kültür hayatının gel�şmes�nde
             o dönemdek� ekonom�k, s�yas�, sosyal ve d�nî sorunlara   öneml� katkılarda bulundu.
             çözüm bulmak amacıyla başlatılmıştır.
                                                                   Metne göre;
             Bu metn�n d�l ve anlatımıyla �lg�l�;                  I.  "Cam�, hamam, küll�ye, medrese" sözcükler�yle örnek

             I.  Amaç− sonuç cümleler� vardır.                        ver�lm�şt�r.
             II.  Olay, b�r�nc� k�ş� ağzından anlatılmıştır.       II.  "Gayret ve kültür" sözcükler� soyut kavramlardır.
             III. Anlatımda kronoloj�k sıraya uyulmuştur.          III. "İl�m �rfan yuvası" sözcükler�yle benzetmeye başvu-
             IV. Tanımlamaya yer ver�lm�şt�r.                         rulmuştur.
                                                                   IV. "Küll�ye" sözcüğünün tanımı yapılmıştır.
             numaralanmış yargılardan hang�ler� kullanılmamış-
             tır?                                                  numaralanmış �fadelerden hang�ler� yanlıştır?

             A) Yalnız II       B) Yalnız III                      A) Yalnız I        B) Yalnız III
             C) I ve III        D) I, II ve IV                     C) I ve III        D) I, II ve IV

                                                                        Markaj Yaynlar / 6. Snf Sosyal Bilgiler
                                         MARKAJ YAYINLARI                                                      21
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26