Page 16 - 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTI 4 2. ünite: tarihe Yolculuk

5 İlk Müslüman Türk devletleri, İslam Öncesi Dönem'de 7 Şûra; herhangi bir konuda karar alınmadan önce, yet-
olduğu gibi hayvancılık, tarım ve madencilikle beraber kili kişilerin görüşünü alma, danışma, istişare demektir.
ticarete de önem vermişlerdir. Ticaretin canlanması ve Kur'an-ı Kerim, istişarenin önemini açık bir şekilde vur-
güvenliği için Ribat adıyla ilk kervansarayları ve Bimar- gulamış aynı zamanda Hz. Muhammed'e (s.a.v.) istişare
hane adı verilen ilk hastaneleri Karahanlılar yapmıştır. etmeyi emretmiştir. Nitekim Hz. Muhammed'in (s.a.v)
Karahanlılar Türkçeyi resmî dil olarak kullanmışlardır. sadece kendi görüşüyle amel etmediği, gerektiğinde
Gaznelilerin ve Selçukluların resmî dili Arapça, bilim dili ashâbıyla istişare ettiği, uygulamalarından anlaşılmak-
Farsça, saray ve halk dili Türkçedir. Bu durum Türk dilinin tadır. Müslüman olduktan sonra İslam dünyasının lider-
gelişimini olumsuz etkilemiştir. Türk-İslam edebiyatının liğini üstlenen Türkler de devlet işlerini danışma yoluyla
ilk eserleri bu dönemde yazılmış, Türk-İslam kültürünün yürütme geleneklerini İslam'daki bu ilkeyle kaynaştırarak
temelleri de yine bu dönemde atılmıştır. devam ettirmişlerdir.

Bu metinde aşağıdakilerden hangisine değinilme- Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangisi
miştir? ağır basmaktadır?

A) Karahanlılar’ın Türkçeyi resmî dil olarak kullandığına A) Açıklayıcı anlatım
B) Kervansaray ve Bimarhanelerin Gazneliler tarafın- B) Öyküleyici anlatım
dan yapıldığına C) Betimleyici anlatım
C) Selçukluların resmi, bilim ve halk dilinin farklı oldu- D) Tartışmacı anlatım
ğuna
D) Türk-İslam edebiyatının ilk eserlerinin yazıldığına

6 Uzak kuzey ülkelerini dolaşmış bir tüccar Gazneli Mah-
mut'un huzuruna geldiğinde "O uzak diyarda üç ay gece,
üç ay gündüz olur." deyinde Sultan, tüccarın kendisini
kandırdığını zannederek öfkelendi. Tüccar söylediğinin
doğruluğuna yemin edince Sultan da ona "Bana söyle-
diğini müneccimbaşı da dinlesin, o inanmazsa sana en 8 Hicret, bir yerden başka bir yere göç etmektir. Mekke'den
ağır cezayı veririm." dedi. Sultan müneccimbaşı Birûni'yi
huzura çağırttı. Birûni çok yer gezmişti ama uzak kuzey Medine'ye hicret eden Müslümanlara Muhacir, Mekke'den
hicret edenleri karşılayıp onları evlerinde misafir eden
ülkelerine gitmemiş; oradaki iklimi, gece ve gündüz duru-
munu o güne kadar kimseden dinlememişti. Tüccarın Medineli Müslümanlara Ensar denir. Medine'de gerçek-
leşen Muhacir - Ensar kardeşliği Müslümanlar arasında
anlattığını dinleyince gözleri parladı, Allah'a şükretti.
birlik, beraberlik ve ümmet bilinci açısından örnek teşkil
Yukarıdaki metnin dil ve anlatımıyla ilgili; eder. Ayrıca farklı din grupların da dâhil olduğu Medine
I� Üçüncü kişi ağzıyla anlatıma başvurulmuştur. Sözleşmesi toplumsal barışı sağlamıştır. Hicret'ten önce
ismi Yesrib (nahoş) olan şehre Hz. Muhammed (s.a.v.)
II� Doğrudan anlatımlı cümlelere yer verilmiştir.
tarafından Medine (şehir) ismi verilmiştir.
III� Açıklayıcı anlatım biçimi ağır basmaktadır.
Bu parçada aşağıdaki kavramlardan hangisinin tanı-
IV� Benzetmeye başvurulmuştur. mına yer verilmemiştir?
numaralanmış ifadelerden hangileri yanlıştır? A) Hicret B) Muhacir

A) I B) II C) I ve II D) III ve IV C) Yesrib D) Ensar

16 markaj Yayınları / 6. Sınıf Sosyal bilgiler
MARKAJ YAYINLARI