Page 15 - 6. SINIF SOSYAL BİLGİLER DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

2. ünite: tarihe Yolculuk PARAGRAF TESTI 4

1 Türklerin Müslümanlarla komşu olmaları Hz. Ömer 3 Türkler kendi zengin kültür ve medeniyetlerini İslamiyet
Dönemi’nde başlamıştır. Hz. Osman Dönemi’nde, Türk ile harmanlayarak Türk-İslam medeniyetini oluşturdular.
topraklarına akınlar yapılmış, Emeviler Dönemi’nde Türk-İslam medeniyetinin oluşumu belirli bir süreç içe-
ilişkiler devam etse de Talas Savaşı Türk tarihi için bir risinde gerçekleşmiştir. Karahanlılar zamanında geçiş
dönüm noktası olmuştur. Orta Asya’da Kök Türk Devleti dönemini yaşamış, Gaznelilerle gelişme göstermiş,
yıkılmış, siyasi otorite boşluğu ortaya çıkmıştır. Bu siyasi Selçuklular Dönemi’nde olgunluk safhasına ulaşmıştır.
boşluktan faydalanmak isteyen Araplar ve Çinliler Batı Karahanlılar, İslamiyet’i resmî din olarak benimsemiş
Türkistan için mücadeleye başlamışlardır. Abbasiler ve ancak devlet yönetiminde İslamiyet Öncesi Dönem'e ait
Çinliler arasındaki bu mücadele Talas Savaşı’na (751) Kut, devletin hanedanın ortak malı sayılması, ikili yönetim
neden olmuştur. Abbasiler bu savaşta Çin’e karşı Türk- vb. anlayışları devam ettirmişlerdir. Eskiden olduğu gibi
lerle ittifak kurmuş ve Türklerin desteği ile büyük bir zafer hükümdarlara “han, hakan, kağan” denilmiş, Gaznelilerle
kazanmıştır. Zaferden sonra Araplar ve Türkler arasında birlikte hükümdara “sultan” unvanı verilmiştir. Sonraki
başlayan dostluk ve iyi ilişkiler sayesinde Türkler İslam Türk hükümdarları bunun yanında hünkâr, hüdavendigâr,
dinini yakından tanıma fırsatı bulmuştur. Böylece Türkis- gıyaseddin vb. unvanlar kullanmışlardır.
tan coğrafyasında İslamiyet’in yayılmasıyla Batı Türkis- Bu metinde aşağıdakilerden hangisine değinilme-
tan Çin egemenliğine girmekten kurtulmuş ve Türk-İslam miştir?
tarihi başlamıştır. Bununla birlikte Müslümanlar kâğıt,
matbaa, barut, pusula vb. buluşları Çinlilerden öğrenerek A) Türk-İslam medeniyetinin geçiş, gelişme ve olgunluk
dünyaya yayılmasına aracılık etmişlerdir. safhasına
Bu metinde aşağıdakilerden hangisine değinilme- B) Gaznelilerle birlikte hükümdara verilen unvanın de-
miştir? ğiştiğine
C) Karahanlılarda kut inancının devam ettiğine
A) Batı Türkistan için savaşıldığına
D) Selçuklular Dönemi’nde ikili yönetim anlayışına
B) Türk tarihi için Talas Savaşı'nın önemine
C) Türk-İslam tarihinin başlamasına
D) Türklerin Çinlileri etkilediğine

4 İslamiyet’in kabulü Türklerin yerleşik hayata geçişinde
etkili olmuştur. İslamiyet öncesi Orta Asya’da konargö-
çer olarak yaşayan Türkler, İslamiyet ile beraber şehir
hayatına uyum sağlamışlardır. Bu durum mimari alandaki
gelişmelere katkı sağlamış, “Halka hizmet Hakk’a hizmet-
tir.” düşüncesiyle hareket eden yöneticiler, han, hamam,
2 (I) Türk devletleri tarih boyunca askerliğe önem vermiştir. kervansaray, türbe, cami, mescit, hastane vb. yapılar inşa
(II) Bu anlayış, İslamiyet’in kabulünden sonra da önemini etmişlerdir.
korumaya devam etmiş, Türkler hiçbir zaman ordu-millet
bilincini kaybetmemiştir. (III) Karahanlılar ordu yapılan- Bu metin aşağıdakilerden hangisine yanıt olarak söy-
masında onlu sisteme devam etmiş. (IV) Gaznelilerin, lenmiş olabilir?
Karahanlıların aksine ordu teşkilatlarında yabancı asker- A) Türklerin İslam'a geçişi nasıl olmuştur?
lere görev vermeleri, devletin kısa sürede yıkılmasına B) Türklerin İslamiyet’i kabul etmesi ile birlikte hayatla-
neden olmuştur.
rında neler değişti?
Bu metinde numaralanmış cümlelerin hangisinden C) İslam'ın Türkler arasında yayılmasında etkili olan se-
sonra "Türk olmayanlara orduda yer vermemiştir." cüm- bepler nelerdir?
lesinin getirilmesi en uygundur?
D) Hangi mezhep Türklerin İslamiyet anlayışı üzerinde
A) I. B) II. C) III D) IV. daha çok etkili olmuştur?

markaj Yayınları / 6. Sınıf Sosyal bilgiler 15
MARKAJ YAYINLARI