Page 149 - 6. SINIF VIP FEN BİLİMLERİ KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

¦ ELEKTRİĞİN İLETİMİ § 1 14949

N
NOTOT
y Aynı devredeki pil sayısının artması ampulün parlaklığını artırırken, ampul sayısının artması

ampulün parlaklığını azaltır.

AMPUL'UN YAPISINI ÖĞRENELİM
* Ampul elektrik enerjisini ışık enerjisine çeviren devre elemanıdır.

* Ampullerin içleri, havası boşaltılmış camlardan oluşur. İçerisindeki tek şey sarmal yapıya sahip
olan bir telin düzgün bir şekilde yerleştirilmiş olmasıdır. Sarmal yapıdaki bu tele filaman denir.
EDİTÖR YAYINLARI
* Filaman, yüksek dirence sahip tungsten metalinden yapılmıştır. Elektrik enerjisi bu metalin üze-
rinden geçerken telin direnci büyük olduğundan zorlanır ve kızarmaya başlar. Böylece ışık saçar.

* Filaman aslında uzun bir tel olup ama ampul içerisine kıvrımlı bir şekilde yerleştirilmiştir.
* Filaman genellikle yüksek dirence sahip olan tungsten (wolfram) metalinden yapılır.

* Filamanın direncini artırmak için kesit alanı ince ve boyu çok uzun yapılmıştır. Telin boyu çok
uzun olduğundan sarmal şekil verilerek ampulün içine sığdırılmıştır.

* Filaman yüksek sıcaklığa dayanıklı bir teldir. Elektrik enerjisinin geçişi esnasında çok ısınarak
akkorlaşır ve parlar. Bu da çevreye ışık verir.

* Ampulün içerisindeki gazların tungsten teliyle etkileşime girmemesi için cam balonun içindeki
hava boşaltılarak yerine argon adı verilen bir gaz doldurulur.
* Evlerimizde kullandığımız ampullerin her birinin farklı bir direnci vardır. Çünkü odanın büyüklü-
ğüne göre ampuller seçilir. Bu hem bizim sağlığımız için hem de ekonomik açıdan önemlidir.

* Ampuller sadece elektrik enerjisini ışık enerjisine çevirmez. Aynı zamanda elektrik enerjisini ısı
enerjisine de çevirir.
* Günümüzde floresan ampuller akkor ampullere göre daha çok tercih edilmektedir. Bu ampullerde
ısı kayıpları çok daha az olduğu için floresan ampuller tasarruflu lambalar olarak bilinmektedir.

Tungsten adı verilen
metalden yapılan filaman
İçerisinde
argon gazı Yalıtkan cam fanus

Filamanı tutan
iletken teller
Ampulün
duya bağlantı
kısmı