Page 23 - 6. Sınıf Türkçe Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 2. Bölüm: Sözcükte Anlam

SÖZ SANATLARI

Benzetme (Teşbih)

Q Söze güzellik, çekicilik katmak ve sözün etkisini arttırmak için aralarında benzerlik ilişkisi bulunan iki kavramdan güçsüz
olanı güçlü olana benzetmeye benzetme (teşbih) denir.

» Atalarımızın geçmişi, çınarın kökleri gibi derindir. » Demir gibi sağlam bir vücuda sahipti.
Atalarımızın geçmişi çınarın köklerine benzetilmiştir. Vücut, sağlamlık yönünden demire benzetilmiştir.

» Çocuk kaplumbağa gibi ağır ağır ilerliyordu. » Sen Türkiye gibi aydınlık ve güzelsin.
Çocuk, kaplumbağaya benzetilmiştir. Kişi aydınlık ve güzel olma bakımından Türkiye’ye benzetilmiştir.

Q Bir benzetmenin dört ögesi bulunur:
Benzeyen: Benzerlik Benzetilen: Ben- Benzetme Yönü: Birbirine Benzetme Edatı: Benzetme
ilişkisinde zayıf, güçsüz zerlik ilişkisinde güçlü benzetilen şeyler arasındaki ilişkisini sağlayan sözcüktür
olandır. olandır. benzerlik ilişkisidir. (gibi, kadar, sanki, tıpkı vb.).

» Kalem gibi ince parmaklarıyla halı dokuyordu.

Benzeyen: parmak Benzetilen: kalem Benzetme yönü: incelik Benzetme edatı: gibi

NOT

Q Benzetme sanatında benzetme ilgisi kurulurken genellikle benzetme edatı olarak “gibi” sözcüğü kullanılır. Ancak bu sözcük
kullanılmadan da benzetme ilgisi kurulabilir.
» Cennet vatanımız bizleri korur. Vatan cennete benzetilmiştir.

Kişileştirme (Teşhis)
Q İnsana ait özelliklerin, insan dışındaki canlı veya cansız varlık ve kavramlara aktarılmasına kişileştirme (teşhis) denir.

» Gemiler yorgun ve uykuludur.
İnsana ait yorgun ve uykulu olma özellikleri gemilere aktarılmıştır.

» Dans eden kelebekler, şarkı söyleyen kuşlar, göz kırpan » Yüce dağlar birbirine göz eder
çiçekler vardı orada. Rüzgâr ile mektuplaşır, naz eder.
Kişileştirilen unsurlar: Kelebekler, kuşlar, çiçekler. Kişileştirilen unsur: Yüce dağlar.

NOT Q Kişileştirme sanatında insan dışındaki varlıklar; insanlar gibi düşünen, hisseden, tepki veren bir yapıya sahiptir.

22 6. Sınıf Türkçe