Page 175 - 6. Sınıf Türkçe Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 10. Bölüm: Metin Türleri

METİN TÜRLERİ

Q Metinler içerikleri ve şekil yapıları itibarıyla üç başlıkta ele alınır: hikâye edici metinler, bilgilendirici metinler, şiir.

Q Hikâye edici metinlerde bir olay, durum ya da eylem anlatılır. Bu tür metinlerin en belirgin özelliği olayla birlikte kişi, yer
ve zaman unsurlarına yer verilmesidir. Anlatılan olay ise genellikle kurgulanmış yani hayal ürünü bir olaydır. Hikâye edici
metinler aynı zamanda edebi metinlerdir (sanatsal metinler). Hikâye, masal, tiyatro bu türden metinlerdir.
Q Bilgilendirici metinler ise herhangi bir konuda bilgi vermek ya da açıklama yapmak için yazılmış metinlerdir. Bu tür metin-
lerde anlatılan her şey gerçektir ve kurmacaya, hayale, duygulara yer verilmez. Amaç okuyucuyu ele alınan konu hakkında
bilgilendirmektir. Genellikle nesnel cümlelere yer verilir. Anı, gezi yazısı, mektup bu türden metinlerdir.
Q Şiir ise dizeler halinde yazılır ve duygulara hitap eder.

Anı (Hatıra)

Q Kişilerin başından geçen olayları, üzerinden belli bir zaman geçtikten sonra yazıya aktarmalarıyla oluşan metinlere anı
(hatıra) denir.

Q Anı türünde anlatılanlar, anı yazarı tarafından yaşanmış veya gözlemlenmiştir. Dolayısıyla bu metin türü en gerçekçi yazı
türü olarak kabul edilir.

Q Anılar, yazarın hayatının belli bir kesitini ele alır. Bu anlamda anı, konusunu geçmiş zamandan alır.

Anı Türünde Aranan Özellikler

Geçmişte yaşanan bir Yazılanlar yeni nesil- Anı yazarı Net hatırlanmayan Günlük, samimi bir dil
olay anlatılır ve olay leri iyiliğe özendirici duygusallıktan uzak olaylar veya bilgiler kullanılmalı, abartı-
ilgi çekici olmalıdır. olmalıdır. ve gerçekçi olmalıdır. anıya alınmamalıdır. dan uzak durulmalıdır.

» Aslında o günlerimi hatırladıkça hep bir iç çekesim gelir. Çocukluğumda, yaz aylarını babamın köyünde geçirirdik. Sabah
uyanır uyanmaz bahçedeki hamağa kurulup envai çeşit yeşili seyre dalardık. Haziran oldu mu, koca balkonlarımızı kapatan
kiraz ağacımız meyvelerini verirdi. Yine bir haziran ayıydı. Kiraz ağacımız küçük kırmızı meyveleri ile hem gözümüzü hem de
ağız tadımızı şenlendirmişti. Küçük kardeşim Elif ile ağaca çıkıp kiraz toplamaya karar verdik. Elif’in en büyük korkusu şu
zavallıcık çekirgelerdi. Ağaca tam çıkacakken yaprakların arasına gizlenen çekirge zıp diye zıpladı. Ah, bizim Elif! Tutunduğu
dalları bırakınca kiraz ağacının dibinde buldu kendisini.

Mektup

Q Kişilerin, özel işleri veya haberleşme ihtiyaçlarını gidermek için uzakta olan tanıdıklarına yazdıkları yazılara mektup denir.

Mektup Türünün Özellikleri

Mektuba hitap ifadesiyle başlanır. Hitaplar, Mektupta mutlaka Mektubun yazıldığı Mektubun sağ alt köşe-
mektubun yazıldığı kişi ile olan yakınlığa göre tarih bulunur. Tarih, yer, kâğıdın sağ üst sine isim ve imza, sol alt
değişebilir ve hitaplardan sonra virgül konur. sağ üst köşeye yazılır. köşesine yazılır. köşesine ise adres yazılır.

Q Mektuplar haberleşmek amacıyla yazılır. Günümüzde bu görevi üstlenen teknolojik aletler ve ortamlar olsa da mektup,
hisleri daha samimi anlatmak için kullanılabilecek en iyi türdür.

174 6. Sınıf Türkçe