Page 146 - 6. Sınıf Türkçe Defterim

9. Bölüm: Noktalama İşaretleri ÖZETİN ÖZETİ

Virgülün Kullanılmadığı Yerler Şunlardır:

5 Metin içinde “ve, veya, yahut” bağlaçlarından önce de sonra da virgül konmaz.
» Bugün veya yarın işlerimi bitiririm.

5 Metin içinde tekrarlı bağlaçlardan önce ve sonra virgül konmaz.
» Hem gider hem ağlar.
» Ya bu deveyi gütmeli ya bu diyardan gitmeli.
5 Cümlede pekiştirme ve bağlama görevinde kullanılan “da / de” bağlacından sonra virgül konmaz.
» Bize sadece onlar yardım etti fakat artık onlar da selamı kesti.

5 Metin içinde “-ınca / -ince” anlamına gelen “mı / mi” ekinden sonra virgül konmaz.
» Öyle zekiler vardır, konuştular mı ağızlarından bal akıyor sanırsın.
5 Şart ekinden sonra virgül konmaz.

» Gör gözlerinle de aklın yatarsa anlatıver millete.

SORU İŞARETİ ( ? ) NOKTALI VİRGÜL ( ; )

Q Soru bildiren cümle veya sözlerin sonuna konur. Q Cümle içinde virgüllerle ayrılmış tür veya takımları birbi-

» Sular mı yandı? Neden tunca benziyor mermer? rinden ayırmak için kullanılır.
Q Bilinmeyen, kesin olmayan veya şüpheyle karşılanan yer, » Sinek, arı, kelebek uçan; yılan, kertenkele, timsah sürü-
tarih vb. durumlar için kullanıldığında ayraç içine alınır. nen canlılardır.
» Yunus Emre (1240?-1320) » Yemeklerden patlıcan, patates ağırlıklı olanları; içecek-
lerden gazsız, serin olanları tercih ettik.
Q Cevabı zaten içinde olan soru cümlelerinde de soru işa-
reti kullanılır. » Yarışmaya erkeklerden Yamaç, Kaan, Aslan; kızlardan
» Haksız mıyım? Liderler içinde Atatürk gibisi var mı? İnci, Çiçek, Gönül katıldı.

İçinde soru kelimeleri veya soru eki bulunan ama anlamca
soru cümlesi olmayan cümlelerde soru işareti kullanılmaz. Q Ögeleri arasında virgül bulunan ve birbiri ardınca sırala-
nan cümleleri birbirinden ayırmak için kullanılır.
» Kaça aldım, şimdi hatırlamıyorum.
» At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şan kalır.
Q Bazı cümleler soru kelimesi barındırmadığı hâlde soru » Yaprak düşer, sonbahar olur; çiçek açar, ilkbahar olur.
cümlesidir. Bunların sonuna da soru işareti konur. Bu
cümlelerin soru anlamı vurgu ve tonlama ile belirtilir. » Ayağını sıcak tut, başını serin; gönlünü ferah tut,
düşünme derin.
» Yaşınız? » Ünvanınız?

“mı / mi” eki “-ınca / -ince” anlamında kullanıldığında cüm- Q İkiden fazla eş değer ögeler arasında virgül bulunan
lenin sonuna soru işareti konmaz. cümlelerde özneden sonra noktalı virgül konabilir.

» Hava karardı mı eve gideriz. » Yeni usul şiirimiz; zevksiz, köksüz, acemice görünüyordu.
Soru ifadesi taşıyan birbiri ardınca sıralanmış cümlelerde » Yeni şiirlerim; insanı, doğayı, yaşamı sevmek için var.
soru işareti en sona konur.
» Bunca zaman gözlerimiz; yaşlı, mahzun, naçar baktı dün-
» Ben mi yanlış anladım, onlar mı doğru anlatamadı?
yaya.

6. Sınıf Türkçe 145