Page 140 - 6. Sınıf Türkçe Defterim
P. 140
8. Bölüm: Parçada Anlam-2 ÖZETİN ÖZETİ
METİN KARŞILAŞTIRMA
Q Üzerinde durulan varlık, olay veya kavramların aynı veya farklı özelliklerini bulmak için kullanılan yönteme karşılaştırma
denir. Farklı en az iki metnin tema, konu, olay, karakter vb. açıdan benzer veya farklı yönleriyle ortaya konmasına
metinleri karşılaştırma denir.
Q Bilgilendirici metinler öğretmek ve bilgi vermek, hikâye edici metinler okuyucuyu olay içinde yaşatmak, şiir metinleri ise bir
duyguyu hissettirmek amacıyla yazılır. Bilgilendirici ve hikâye edici metinler düzyazı, şiir metinleri ise dizeler hâlinde yazılır.
Q Bilgilendirici metinlerde ciddi, nesnel bir anlatım; hikâye edici metinlerde öznel, betimleme ağırlıklı bir anlatım; şiir metinle-
rinde ise mecazlı ifadelerin sıkça kullanıldığı çoşkulu bir anlatım tercih edilir.
DİL VE ANLATIM ÖZELLİKLERİ
Q Bir duyguyu, bir düşünceyi, bir konuyu yazılı veya sözlü olarak ifade etmeye anlatım denir. Anlatım yaparken dil ve anla-
tım özelliklerinden faydalanılır. İyi bir anlatımı olan metinlerde dil; sade, akıcı, açık olur.
Q Metnin dil ve anlatımını etkileyen en önemli özelliklerden biri de anlatıcıdır. İki farklı anlatıcı vardır. Biri olayı yaşayan
kahramanın aynı zamanda anlatıcı olduğu (ben, biz birinci kişili anlatım), diğeri ise olayları gözlemleyip yaşananları
aktaran (o, onlar üçüncü kişili anlatım) anlatıcıdır.
Bazı Dil ve Anlatım Özellikleri
Öznellik Deyim Kişileştirme Metin Türü Betimleme
Kişinin duygu ve Kalıplaşmış mecazlı İnsan dışındaki Metnin bilgi vermek Anlatıların
düşüncelerinin ifadelerdir. Deyimle- varlıklara insana ait amacıyla mı yoksa hikâye okuyucunun gözünde
ağırlıklı olduğu rin bulunduğu metin- özelliklerin verildiği etmek amacıyla mı canlandırılıyormuş gibi
metinlerdir. ler vardır. metinlerdir. yazıldığını belirtir. anlatıldığı metinlerdir.
» 1. metin ile 2. metni dil ve anlatım bakımından karşılaştıralım:
Sanki beyaz bir aslan girmişti şehre Ben lezzetli bir şeftaliydim. Cildim ütülenmiş
alev yerine kar soluyordu, gibi dümdüz ve incecikti. Yanaklarıma gelince
şemsiyesi olanların şemsiyesini, onlar sıradan pembeye dönmüş ve kızarmıştı.
düşleri olanların düşlerini parçalıyordu. Sabahın taze çiğ damlaları henüz yıkanmışım
Ama umutsuzluğa kapılmadı kız, gibi kabuğumun üstündeydi. İçimdeki iri çekirdek
sokakta bir başına yürüdü yeni bir şeftali ağacının tohumu olmayı düşleyip
Bir kadın belirdi yanı başında: duruyordu.
–Güzel çocuk, yiyecek bir şey var mı? 1. Metin 2. Metin
5 Duyguların ön planda olduğu bir metindir. 5 Hikâye edici bir metindir.
5 Samimi ve açık bir dil kullanılmıştır. 5 Samimi, açık bir dil kullanılmıştır.
5 Benzetmeye başvurulmuştur. 5 Benzetmeye başvurulmuştur.
5 Bir olaya yer verilmiştir. 5 Yaşanması mümkün olmayan bir olay anlatılmıştır.
5 Farklı düşünceye yönlendiren ifade kullanılmıştır. 5 Betimleyici ifadeler kullanılmıştır.
5 Niteleyici ifadelere yer verilmiştir. 5 Olay üçüncü kişi ağzından anlatılmıştır.
5 Olağanüstü durumlara yer verilmiştir. 5 Olağanüstü olay ve durumlara yer verilmiştir.
5 Metnin türü şiirdir. 5 Düzyazı metnidir.
6. Sınıf Türkçe 139
