Page 139 - 6. Sınıf Türkçe Defterim

ÖZETİN ÖZETİ 8. Bölüm: Parçada Anlam-2

HİKÂYE UNSURLARI

Q Yaşanmış veya yaşanması mümkün olan olayların; kişi, yer ve zaman belirtilerek anlatıldığı kısa yazılara hikâye denir.
Q Hikâyelerde sade ve anlaşılır bir dil kullanılır. Kahramanlar, bir olay içinde verilir.
Q Hikâyeyi oluşturan unsurlar da “yer, zaman, kişiler (varlık kadrosu) ve olay”dır.

Olay Kişiler (Varlık Kadrosu)

5 Hikâyeyi oluşturan olay ya da durumdur. 5 Olayın gerçekleşmesinde etkili olan ya da olayı yaşayan
5 Bir hikâyenin yazılması için olay unsurunun bulunması şart- insanlardır.
tır. 5 Her yaştan, her kesimden veya her meslekten seçilebilir.
5 Çocuklar, Ayşe vb. hikâyenin kişileri olabilir.

Mekân (Yer) Zaman

5 Olayın yaşandığı çevre hikâyenin mekânını belirtir. 5 Olayın yaşandığı dönem, an, mevsim ya da gün hikâyenin
5 Hikâyede olay kapalı bir mekânda da açık bir mekânda da zamanını oluşturur.
geçebilir. 5 Sonbahar, Osmanlı dönemi, karlı bir kış günü, yaz ayları,
5 Ankara, okul, bahçe, köy, ev, oda, yol vb. hikâyede olayın bir gece vakti, güneş doğmak üzereyken, kapıda kalınca vb.
geçtiği yer olabilir. zamanlar hikâyenin zaman unsurunu oluşturabilir.

» Karanlık neredeyse çökmek üzereydi. Sokakta kimsecikler yoktu. Gülce, bir sokak lambasının altında durdu. Lambanın
etrafından dönüp duran kelebekleri seyretmeye başladı. Lambanın ışığı yüzüne vurdukça yüzü, isminin anlamıyla bütün-
leşiyordu: Gülmek gibi ... Kelebeklerin gölgesi yüzünde beliriyordu. Henüz atmaya alıştığı adımları ile kelebeklere yaklaştı.
Tutmak istediğini söyler gibiydi elleri.

Olay: Gülce’nin sokak lambasının altında durup Kişiler: Gülce Yer: Sokak Zaman: Akşam
lamba etrafında dönen kelebekleri seyretmesi lambasının altı. vakti

ANLATICI

Q Hikâye edici metinlerde olayı anlatan kişiye anlatıcı denir.
Q Anlatıcı olayları istediği üslupla okuyucuya anlatır.
Q Anlatıcı metnin yazarının kurguladığı bir kişidir. Yani yazar kendi kurguladığı olayı istediği kişi ağzından anlatır.

Q Hikâye edici metinlerde anlatıcı olayı birinci kişi ya da üçüncü kişi ağzından anlatır.

Birinci Kişi Ağzından Anlatım BEN veya BİZ Üçüncü Kişi Ağzından Anlatım O veya ONLAR

» Kayak yapmayı çok severim. Küçük yaşımdan beri yarıyıl » Yatağa uzandığından beri uyuyamıyor, içi içine sığmıyordu.

tatillerinde Uludağ’da kayarım ancak bu seneki tatilimi Yarın karne günüydü ve karnesindeki harika notları gör-
Ilgaz’da geçirmek istedim. Arkadaşlarımla beraber Ilgaz’ın mek, karnesini ailesine göstermek için sabırsızlanıyordu.
doruğuna çıkmak çok zevkliydi. Hepimiz çok heyecanlanmış- Bir yıl boyunca düzenli çalışmış ve bu güzel karneyi sonuna
tık. Kaymaya başladık. kadar hak etmişti.

1. kişili anlatımla yazılan bu metindeki “hepimiz, tatilimi, seve- 3. kişili anlatımla yazılan metindeki “sığmıyordu, sabırsızlanı-
rim ...” ifadeleri, olayı yaşayan kişinin bizzat metnin yazarı yordu, etmişti” ifadeleri olayı yaşayan kişi ile anlatıcının aynı
olduğunu gösterir. kişi olmadığını gösterir.

138 6. Sınıf Türkçe