Page 43 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-2

3. TEMA: CÜMLEDE ANLAM HIZLI BAKIŞ

Öznellik - Nesnellik

Q Kişisel yorum ve değerlendirme içermeyen, doğruluğu veya yanlışlığı kanıtlanabilen düşünceler nesnel; kişisel görüşün,
yorum ve değerlendirmelerin yer aldığı düşünceler özneldir.

Öznel Cümleler

Q Anlatıcının kendi duygu ve düşüncelerine, değerlendirmelerine yer verdiği cümlelere öznel cümleler denir. Doğruluğu ya da
yanlışlığı kişiden kişiye değiştiği için öznel yargı bildiren cümleler kanıtlanamaz.

Q Anlatıcının kişisel görüşlerini, yorum ve izlenimlerini içerir. Bu cümlelerde anlatıcı kendi duygularını yansıtır, yani yorum
yapar. Öznel çıkarımlarda “bence, bana göre” anlamı vardır.

» Ömer Seyfettin’in güzel bir üslubu var. » Bu şiir herkes gibi bana da huzur veriyor.

Ömer Seyfettin’in üslubunun güzel olduğu, bu ifadeyi Şiirin herkese huzur verdiği kesinlik bildiren, kanıtla-
söyleyen kişinin düşüncesidir. Yani Ömer Seyfettin’in nabilir bir durum değildir. Bu nedenle bu yargı öznel
üslubu herkes tarafından beğenilmeyebilir. bir yargıdır.

» Ablasının şefkatli kollarında uyuyup kaldı. » Yasemin çiçeğinin kokusu en güzel kokudur.
Ablanın kollarının şefkatli olması öznel bir yargıdır. Yasemin çiçeğinin kokusu herkes tarafından beğenil-
Yani ablasının kolları çocuk için şefkatli olabilirken bir meyebilir. Bu kokunun beğenilmesi kişiden kişiye deği-
başkası için şefkatli olmayabilir. şebilir. Dolayısıyla bu ifade öznel yargılı bir cümledir.

Nesnel Cümleler

Q Anlatıcının duygu ve düşüncelerine değil; akla, kanıtlanabilir gerçekliğe, bilimsel verilere dayanan cümlelere nesnel cümleler
denir.
Q Nesnel cümleler, kişilerin duygu ve düşüncelerine yer vermez. Bu tür ifadeler, kanıtlanabilir özellik taşır ve kişiden kişiye
değişmez.

» Efes Antik Kenti İzmir’in tarihi eserlerindendir. » Ayşe, kedileri çok sevdiğini söyledi.
Efes Antik Kenti, İzmir il sınırları içerisinde bulun- Kişi; Ayşe’den duyduğu ifadeleri aktardığı, kendi
maktadır. Ayrıca yapımı eskiye dayandığı için bu düşünce ve duygularını cümleye yansıtmadığı için bu
yapı tarihi bir eserdir. cümle nesnel yargılı bir cümledir.
» Bu bilgiler herkes tarafından kabul edilen nesnel
bilgilerdir.

» Cumhuriyet 29 Ekim 1923’te ilan edilmiştir. » Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.
Cumhuriyetin 29 Ekim 1923’te ilan edildiği kanıtlana- Ankara’nın Türkiye’nin başkenti olduğu Anayasa’daki bir
bilir. Türkiye’nin her yerinde, herkes cumhuriyetin 29 madde ile kanıtlanmıştır. Yani bu cümle nesnel yargılı
Ekim 1923’te ilan edildiğini bilir. bir cümledir.

5. Sınıf Türkçe 43