Page 42 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-2
P. 42
HIZLI BAKIŞ 3. TEMA: CÜMLEDE ANLAM
Koşul (Şart)
Q Bir olayın gerçekleşmesinin başka bir olayın gerçekleşmesine bağlı olduğunu anlatan cümlelere koşul cümleleri denir. Cüm-
leye “Hangi koşulla?” sorusunu sorduğumuzda eylemin gerçekleşme şartına ulaşırız.
» Ödevlerini bitirirsen dışarıya çıkabilirsin.
“Hangi koşulla dışarıya çıkabilirim?” sorusunu sorduğumuzda “ödevlerini bitirirsen” cevabını almaktayız.
» İnsan isteyince her zorluğu yenebilir.
Verilen cümlede insanın her zorluğu yenmesinin koşulu, “zorlukları yenmek istemesi” şeklinde belirtilmiştir.
Q Koşul cümlelerinde çoğunlukla “-sa / -se” şart eki kullanılır.
» Meyve yerse iyileşir.
Koşul Sonuç
Yukarıdaki cümlede “iyileşme” durumunun gerçekleşmesi için “meyve yenmesi” koşulu öne sürülmüştür.
Tahmin Gereklilik
Q Gelecekte veya şu anda olan bir duruma ilişkin kesin Q Bir işin, eylemin veya durumun zorunlu olduğunu ifade
bilgiye dayanmadan yapılan çıkarımları ifade eden cüm- eden cümlelere gereklilik cümleleri denir.
lelere tahmin cümleleri denir.
» Sınava girebilmek için kimlik kartınızı yanınızda bulun-
» Trafiğe bakılırsa tünelin çıkışında kaza olmuş olabilir. durmalısınız.
Trafiğin neden sıkışık olduğuna dair tahminde bulunulmuş- Sınava girebilmek için kimlik kartıyla gitmenin zorunlulu-
tur. ğuna değinilmiştir.
» 2024-2025 müfredatının okullarda pek karşılık bulaca- » Trafik kurallarına uymak, kazaların önlenmesi için
ğını düşünmüyorum. elzemdir.
2024-2025 müfredatının okullardaki karşılığı konusunda Elzem ifadesi, kazaların önlenmesi için kurallara uymanın
olumsuz bir tahminde bulunulmuştur. gerekli olduğunu vurgulamaktadır.
» İş yoğunluğuna bakılırsa yeni iş yerinde ilk günün pek » Yurt dışına özellikle Avrupa ülkelerine gidebilmek için
yoğun geçecek. pasaport almak mecburidir.
İş yoğunluğundan hareketle işe yeni başlayan kişinin iş Yurt dışına çıkabilmek için pasaport alınması zorunluluğu
yoğunluk durumu hakkında tahminde bulunulmuştur.
dile getirilmiştir.
» Sınıfın durumuna bakılırsa bu yıl da bilgi yarışmasında » Yangın güvenliği için her katta yangın söndürücü bulun-
en fazla dördüncü oluruz.
durulmalıdır.
Sınıfın durumundan yola çıkarak bilgi yarışmasında elde Her katta yangın söndürücü bulundurmanın yangın güven-
edilebilecek derece hakkında tahminde bulunulmuştur.
liği açısından gerekliliğine değinilmiştir.
» Fırtınanın şiddetine bakılırsa sabahki uçuşlar iptal ola-
caktır. » Müşteri memnuniyeti sağlamak için her zaman güler
yüzlü olmalısınız.
Fırtınanın şiddetinden hareketle uçuşların iptal olacağı
tahmin edilmiştir. Müşteri memnuniyeti için güler yüzlü olmanın gerekliliğine
vurgu yapılmıştır.
42 5. Sınıf Türkçe
