Page 36 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-1

HIZLI BAKIŞ 1. TEMA: BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI

Q Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen Kurum, kuruluş ve kurul adlarına gelen ekler kesme işaretiyle
“mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak” kelimeleri büyük ayrılmaz, bitişik yazılır.
harfle başlar. Bunlara gelen ekler ayrılır.
» Ankara Lisesinden mezun olduğunu beyan etti.
» Yunus Emre Mahallesi, Zafer Meydanı, Ziya Gökalp Bul-
varı’nda, Nene Hatun Caddesi’ne, Cemal Nadir Sokağı vb. Q Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her
kelimesi büyük harfle başlar.
Q Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren söz-
ler büyük harfle başlar. » Medeni Kanun, Türk Bayrağı Tüzüğü, Telif Hakkı Yayın ve
Satış Yönetmeliği...
» Müslümanlık, Müslüman; Hristiyanlık, Hristiyan; Budizm,
Budist; Hanefilik, Hanefi; Katolik, Katoliklik vb. Q Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (tablo, heykel,
beste vb.) her kelimesi büyük harfle başlar.
Q Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar.
» Nutuk, Safahat, Sinekli Bakkal; Türk Dili, Türk Kültürü,
» Tanrı, Allah, İlah, Cebrail, Zeus, Kibele vb. Varlık; Resmi Gazete, Türkiye, Yeni Asır; Kaplumbağa Ter-
biyecisi; Yorgun Herkül; Onuncu Yıl Marşı vb.
Q Gezegen, yıldız ve uydu adları büyük harfle başlar.
» Merkür, Neptün, Güneş, Dünya, Ay, Satürn, Halley vb. Özel ada dâhil olmayan gazete, dergi, tablo vb. sözler
büyük harfle başlamaz.
“Dünya, güneş, ay” kelimeleri gezegen anlamının dışında » Milliyet gazetesi, Türk Dili dergisi, Halı Dokuyan Kızlar
kullanıldığında küçük harfle başlar.
tablosu...
» Sırtımızı ancak sabah güneşiyle ısıtabiliyorduk. (sıcaklık)
Q Ulusal, resmi ve dini bayramlarla anma ve kutlama günle-
Q Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde rinin adları büyük harfle başlar.
“doğu ve batı” sözlerinin ilk harfleri büyük yazılır. » Cumhuriyet Bayramı, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bay-
» Batı medeniyeti, Doğu mistisizmi, Doğu’nun yakın tarihi, ramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı,
Batı’daki felsefe akımları vb. Ramazan Bayramı, Kurban Bayramı, Anneler Günü vb.

Q Bu sözler yön bildirdiğinde küçük yazılır. Q Tarihi olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar.
» Kurtuluş Savaşı, Milli Mücadele, Cilalı Taş Devri, İlk Çağ,
» Bursa’nın doğusu, Ankara’nın batısı vb.
Lale Devri, Cahiliye Dönemi, Tanzimat Dönemi’nde vb.
Q Saray, han, kale, köprü, anıt vb. yapı adlarının bütün keli- Q Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar.
meleri büyük harfle başlar. Bunlara gelen ekler ayrılır.
» Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Avrupalıya,
» Dolmabahçe Sarayı, Alanya Kalesi, Galata Köprüsü, Beya- Avrupalılaşmak, Asyalılık, Konyalılar, Bursalı vb.
zıt Kulesi, Zafer Abidesi, Bilge Kağan Anıtı vb.
Q Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde
Q Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük sadece özel adlar büyük harfle başlar.
harfle başlar. » Antep fıstığı, Brüksel lahanası, Frenk gömleği, Hindistan

» Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Dil Kurumu, Dil ve cevizi, İngiliz anahtarı, Japon gülü, Maraş dondurması,
Tarih-Coğrafya Fakültesi, Milli Kütüphane, Atatürk Van kedisi vb.
Orman Çiftliği, Çankaya Lisesi; Anadolu Kulübü, Marmara Q Bir metnin başlığını oluşturan kelimelerin tüm harfleri ya
Bakkaliyesi; Yeşilay Derneği, Kılıç İnşaat... da her kelimenin ilk harfi büyük harfle yazılır.

5 Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar.

» 29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923... » Lale Festivali 25 Haziran’da başlayacak.

Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar.
» Okullar genellikle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar.

36 5. Sınıf Türkçe