Page 35 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Türkçe Defterim Fasikül-1

1. TEMA: BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI HIZLI BAKIŞ

BÜYÜK HARFLERİN KULLANIMI

5 Cümleler büyük harfle başlar.
» Öğretmen kalktı, gerindi. Hiç uykusu olmadığını düşündü. Durulmamış, yatışmamış bir heyecan dolaşıyordu gövdesinde.

UYARI: Cümle içinde tırnak veya yay ayraç içine alınan cümleler, büyük harfle başlar ve sonlarına uygun noktalama işareti
konur.
» Atatürk “Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur!” diyor.
» Kurtuluş Savaşı (Türk milletinin kaderini değiştiren savaştan söz ediyorum.) ne zorluklarla kazanılmış!
UYARI: İki noktadan sonra gelen ifade, cümle niteliği taşıyorsa bu cümle büyük harfle başlar.

» Bize seslendi: Yarın gelecek misiniz? » Şunları almıştı: elma, armut, muz... (Cümle değil)

5 Bir şiiri oluşturan dizeler genellikle büyük harfle başlar.

» Vatan bizim ülke bizim el bizim
Emin ol ki her çalışan kol bizim
Ay yıldızlı bayrak bizim mal bizim
Söyle Veysel öğünerek överek.

5 Özel adlar büyük harfle başlar. Özel ad sayılan kelime ve kelime gruplarını hatırlayalım:

Q Kişi ad ve soyadları büyük harfle başlar. Dil, lehçe ve şive adlarına gelen yapım ekleri, çokluk eki ve
» Hastane kayıtlarında Aysel Karaman adında biri yok. bunlardan sonra gelen diğer ekler bitişik yazılır.
» Bu kitabın Mehmet Akif Ersoy’a ait olduğunu bilmiyordum. » Gençler, İngilizceyi öğrenmek gerektiğini bilmiyorlar mı?
Q Kişi adlarından sonra gelen “bey, efendi, hanım” gibi saygı
sözleri büyük harfle başlar: Q Millet ve devlet adları büyük harfle başlar.
» Selma Hanım, Süleyman Efendi, Kadir Bey... » İngiliz, Alman, Türk, Yunan; Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey
Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri vb.
Q Özel addan sonra gelen ve akrabalık ifade eden kelimeler
küçük harfle başlar. Q Yer adları (kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt vb.) büyük harfle
başlar.
» Okuldan çıkar çıkmaz Osman amcama uğrardım.
» Afrika, Asya; Güneydoğu Anadolu, Karadeniz; İstanbul,
Akrabalık bildiren adlar, lakap veya ünvan değeri kazandı- Mardin; Bahçelievler, Bebek vb.
ğında büyük harfle başlar.
Özel ada dâhil olmayıp tamlama kuran şehir, il, ilçe, belde,
» Munzur Baba’nın kayalıklardan düştüğü söylenmektedir.
köy vb. sözler küçük harfle başlar.
Q Saygı sözlerinden sonra gelen makam, mevki, ünvan bildi- » Konya ili, Efes ilçesi, Uzungöl beldesi, Taflan köyü vb.
ren kelimeler büyük harfle başlar.
» Sayın Milletvekili, Sayın Vali, Sayın Rektör... Q Yer adlarında özel addan sonra gelerek belirtisiz ad tamla-
ması oluşturan “deniz, nehir, göl, dağ, boğaz” gibi kelimeler
Q Hayvanlara verilen adlar büyük harfle başlar. büyük harfle başlar. Bunlara gelen ekler ayrılır.
» Boncuk, Tombul, Pamuk...
» Ağrı Dağı, Aral Gölü, Asya Yakası, Muş Ovası’ndan, Çanak-
Q Dil, lehçe ve şive adları büyük harfle başlar. kale Boğazı’na, Dicle Irmağı’nı, Ege Denizi’nde, Tuna Nehri,
» Türkçe, Almanca, İngilizce; Oğuzca, Kazakça, Kırgızca... Zigana Geçidi vb.

5. Sınıf Türkçe 35