Page 47 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Sosyal Bilgiler Fasikül -1

2. ÜNİTE: EVİMİZ DÜNYA HIZLI BAKIŞ

İLİMİZDE YAŞANABİLECEK AFETLER VE ETKİLERİ

DEPREM SEL
Yer kabuğunun altındaki hareketlere bağlı ani sar- Eriyen kar suları ve aşırı yağışlara
sıntı olup can ve mal kayıplarına neden olur. bağlı olarak oluşur.
Ülkemizdeki depremlerde can kaybının yaşanmasının baş- Selin en çok yaşandığı illerin başında Bolu ve
lıca nedenleri arasında; Rize gelmektedir.
Depreme dayanıklı binaların yapılmaması Selden can kayıplarının artmasında; dere yataklarına

Şehirlerin fay hatları üzerinde kurulmuş olması ev yapılması, yeşil alanların yok edilmesi, şehirlerdeki
dere yataklarının ıslah edilmemesi ve planlı kentleş-
Binaların sağlam zeminler üzerine yapılmaması
menin olmaması
Ülkemizde deprem bilincinin gelişmemesi yer
almaktadır. ORMAN YANGINLARI

Doğal ya da insani sebeplerle ortaya çıkarak
HORTUM
ağaçların ve bitki örtüsünün kısmen veya tama-
Ani hava değişimlerine bağlı olarak oluşan men yanmasıdır. Ülkemizde yaz aylarında sık-
şiddetli rüzgârlardır.Kendi ekseni etrafında ve lıkla görülmektedir.
yüksek hızla dönerek yıkıcı bir güce ulaşa-
bilir. Antalya'da sıklıkla görülür.
HEYELAN
Eğimin fazla olduğu yerlerde aşırı yağış-
ÇIĞ lara bağlı olarak toprağın kütle hâlinde

Kar yağışının fazla olduğu bölgelerde kar kütlelerinin aşağı doğru kaymasıdır.
koparak aşağı doğru kaymasıdır. Ülkemizde en çok Trabzon, Rize, Karabük, Bar-
Türkiye’de çığ olaylarının sıklıkla görüldüğü iller; Bingöl, tın, Zonguldak, Kastamonu, Erzurum ve Artvin ilinde
Tunceli ve Bitlis’tir. görülmektedir.
Çığ nedeniyle can kayıplarının yaşanmasında şunlar Heyelan ile yaşanan zararların artmasında şunlar
etkili olmaktadır: etkili olmaktadır;
Yerleşim yerlerinin çığ riski taşıyan bölgelerde kurul- Risk olan bölgelerde yerleşim yerlerinin olması
ması Risk olan yamaçlarda drenaj kanalları açılmaması
Yamaçlardaki bitki örtüsü ve ormanların tahrip Yamaçların bitki ve toprak örtüsünün korunma-
edilmesi ması

Doğal Afetlere Karşı Alınacak Tedbirler
EROZYON
Şehirlerin fay hatları üzerine kurulmaması
Toprağın üst bölümündeki verimli kısmın rüzgâr ve
akarsular ile taşınmasıdır. Depreme dayanıklı binaların yapılması
Ülkemizde en çok Trabzon, Samsun, Bitlis, Mardin ve Siirt Deprem bilincinin geliştirilmesi
illerinde görülmektedir.
Yeşil alanların ve ormanların korunması
Türkiye’de erozyon oluşumunun nedenleri şunlardır;
Dere yataklarına ev yapılmaması
Nadas ve bitki örtüsü tahribi
Şehirlerin planlı yapılması
Tarlaların eğim tarafına sürülmesi
Çığ riski taşıyan bölgelerin yerleşime açılmaması
Eğimli yamaçlarının tarıma açılması
Eğimli topraklar üzerindeki bitki örtüsünün korunması
Ormanların tahrip edilmesi
Ağaç dikimi yapılarak ormanlık alanların artırılması

5. Sınıf Sosyal Bilgiler 47