Page 45 - 5. Sınıf Süreç Odaklı Fen Bilimleri Fasikül-1

Ünite 2: Kuvveti Tanıyalım HIZLI BAKIŞ

KÜTLE VE AĞIRLIK İLİŞKİSİ

Dünya’nın üzerinde bulunan, cisimlere uyguladığı kuvvete yer çekimi kuvveti adı verilir. Yer çekimi kuvvetinin yönü daima yerin
merkezine doğrudur. Yerküre üzerindeki cisimlere bir çekim kuvveti uygulanırken cisimlerde yere bir çekim kuvveti uygular.

Kütleye etki
eden yer çekimi kuvvetine
ağırlık denir. Ağırlık “G” ile gösterilir.
Dünya yüzeyinden uzaklaştıkça
Ağırlığın birimi Newton’dur. Newton Dünya’da 60 N cisimlere uygulanan çekim kuvveti
“N” ile gösterilir. Dinamometre ile azalır.
ölçülür.
Bir cismin ağırlığı Dünya’nın her Bir cisim Dünya’nın yörüngesinden
noktasında aynı değildir. Ay’da 10 N çıkınca ağırlığı azalır ve belli bir
noktadan sonra cisme Ay’ın çekim
Deniz seviyesinden kuvveti etki etmeye başlar.
yukarı doğru çıkıldıkça
cismin ağırlığı azalır. Ay’ın çekim kuvveti Dünya’nın
çekim kuvvetinin 1/6’i kadardır.
Ağırlık bir kuvvettir.
Ağırlık cisme etki eden Ağırlık artar Ağırlık azalır Dünya’da 60 N’luk bir cisim Ay’da
çekim kuvvetine ve cismin 10 N’dur.
kütlesine bağlıdır.
Uzaydaki cisimlere çekim kuvveti
etki etmez. Bu yüzden uzayda
Ağırlık azalır Ağırlık artar ağırlık sıfırdır.
Dünya kutuplardan basık, Ekva-
tor’dan şişkin olduğu için kutuplar
Dünya’nın merkezine Ekvator’dan
daha yakındır. Bir cismin değişmeyen madde
miktarına kütle adı verilir.
Dünya üzerinde kutuplardan Ekva-
tor’a doğru gidildikçe cisme etki eden Kütle birimi gram (g) veya
yer çekimi kuvveti azalır. kilogram (kg)dır. Kütle eşit
kollu terazi ile ölçülür.
Dolayısıyla bir cismin kutuplardaki
ağırlığı Ekvator’daki ağırlığından faz- Kütle “m” ile gösterilir. Cismin
ladır. bulunduğu yere göre büyüklüğü
değişmez.

Kütle Ağırlık

Cismin değişmeyen madde miktarı- Kütleye etki eden çekim kuvvetidir.
dır.
Bulunduğu ortama göre büyüklüğü
Bulunduğu ortama göre büyüklüğü değişir.
değişmez. Kütle ve Dinamometre ile ölçülür.
Eşit kollu terazi ile ölçülür. Ağırlık Farklı
Birimi Newton’dur.
Birimi kilogramdır. Kavramlardır “G” sembolü ile gösterilir.
“m” sembolü ile gösterilir.
Bir kuvvet çeşididir.
Bir kuvvet çeşidi değildir.

5. Sınıf Fen Bilimleri 13