Page 64 - 11. SINIF TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI KAZANIM ODAKLI VE BECERİ TEMELLİ SORU BANKASI

3. ÜNİTE: ŞİİR
Türkiye Dışındaki Çağdaş Türk Şiiri KAZANIM TESTİ 7

1. İlk şiirlerinde Sovyet Rus baskılarının yansıması olarak 4. Türk dünyasında tanınan ve çok okunan bir şair olan
işçi, emek, savaş gibi temaları işleyen şair, Lenin’e övgü Bahtiyar Vahapzade, şiirlerinde genellikle millî ve manevi
içeren şiirler de yazmıştır. 1980’li yıllardan itibaren “ken- değerleri işledi. Vatan ve ana dil temaları çerçevesinde
dini, geçmişini ve milletinin gizli kalmış kültürünü ara- Azerbaycan’ın bağımsızlık mücadelesini yansıttı. İlha-
yan” bir şair olma yolunda ilerlemiştir. “Menim Dostlarım, mını halkın irfanından aldı. Duygulara hitap ederken
Özümle Sohbet” gibi eserlerinde yok edilmiş kültürünü, bazen lirik, bazen de epik bir söyleyişe yöneldi.
tarihini ve edebiyatını açmaya çalışmıştır.
Bu parçada geçen altı çizili cümleden hareketle
Bu parçada sözü edilen Azeri şair aşağıdakilerden şairle ilgili anlatılmak istenen aşağıdakilerden han-
hangisidir? gisidir?

A) Bahtiyar Vahapzade B) Hüseyin Şehriyar A) Sanatın merkezine daima halkı alarak başarıya ulaş-
C) Cengiz Aytmatov D) Nimetullah Hafız tı.
E) Nebi Hazri B) Konu ve temalarını halkın istek ve görüşleri doğrultu-
sunda belirledi.
C) Kullandığı dili halkın anlayabileceği bir dilden öteye
götürmeyerek sadeliği benimsedi.
2. Heyder Baba, ildırımlar şahanda, D) Duygu ve düşüncelerini halka aşılamaya çalışarak
Seller sular şakgıldıyup ahanda, yeni bir şiir akımı ortaya çıkardı.
Gızlar ona sef dağlıyup bahanda,
E) Dile getireceği her konuyu ve bunları dile getirme
Selam olsun şövketize elüze, şeklini halk kültüründen aldı.
Menim de bir adım gelsin dilüze.

Azerbaycanlı şair Şehriyar’a ait yukarıdaki mısralar-
dan hareketle bu şiirle ilgili olarak;
I. Lirik bir söyleyiş vardır.
5. Çağdaş Özbek şiiri, Türkçenin iki büyük kolundan biri
II. Yerel motiflere vurgu söz konusudur.
olan Çağatay lehçesine bağlı olarak gelişen Özbek ede-
III. Açık ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır. biyatının bir devamıdır. 1860’tan 1910’lu yıllara kadar
yargılarından hangilerine ulaşılabilir? bizdeki Tanzimat Dönemi’ni andıran bir hazırlık dönemi
yaşamıştır. Biçimde eskiye, içerikte yeniye bağlılık göz-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II lenmektedir. Toplumu aydınlatma, eğitim, toplumsal
D) II ve III E) I, II ve III aksaklıklar gibi sorunları konu edinmiştir. Bu farklılaşma
millî edebiyat anlayışını uyandırmaya başlamıştır. Yeni-
likçi dönem 1930’lara kadar sürmüştür. 1991’de Özbe-
kistan’ın bağımsızlığını elde etmesiyle ülkede “Ulusal
3. Kıbrıs Türklerindendir. Şiirlerinde insanın evrendeki
yerini işaret etmeye çalıştığı için “Uzay Şairi” olarak bili- İçerikli” bir edebiyat yerleşmiştir denilebilir.
nir. Şiirlerinde Türk tarihinden, kültüründen, uzay çağın- Bu parçadan hareketle Çağdaş Özbek şiiriyle ilgili
dan unsurlar bulunur. Evrensellik ve isyan şiirlerindeki aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
temel düşünceyi oluşturur. Ayrıca metafizik kaygı ve A) Çağdaş Özbek şiirinin oluşumunun bazı aşamaları
hislerini aktarma gayretindedir. Deneme, çeviri ve ince- Türk edebiyatıyla benzerlik gösterir.
leme türlerinde de eserler vermiştir. Sanatçının önemli
bir özelliği de dünyada en çok mektup alan Türk edebi- B) 1860-1910 yılları arası yenilikçi edebiyata hazırlık dö-
yatçısı olmasıdır. nemi olmuştur.
C) Şiirde toplumsal konuların ele alınması bağımsızlık
Bu parçada bahsedilen çağdaş Türk dünyası edebi- mücadelesi verilmesine bağlıdır.
yatı sanatçısı aşağıdakilerden hangisidir?
D) Çağdaş Özbek şiirinde içerikte gerçekleştirilen yeni-
A) Özker Yaşın B) Osman Türkay lik milli bir şiir anlayışının doğmasını sağlamıştır.
C) Ata Atacanoğlu D) Recep Küpçü E) Edebiyatta yenileşme ve değişme aşama aşama ger-
E) Moğcan Cumabayılı çekleşmektedir.

MARKAJ YAYINLARI 63
Markaj Yayınları / 11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı