Page 19 - tyt-konsensus-turkce

Paragraf - Anlatım Teknikleri Test - 1

6. İlk baskısı 1960 yılında yapılan Leylâ Erbil'in ilk kitabı 7. Üç bölümden oluşan kitabın ilk bölümündeki öyküler
“Hallaç”ta varoluşçuluğun etkileri yoğun olarak hissedi- bilinç dışıyla bilinçli hal arasında gidip gelmelerle olu-
lir. Örneğin, Samuel Beckett'ın “Hiçbir şey hiç'ten daha şur. Daha doğrusu bilinç dışının bilinçli hâle etkisi işlenir.
gerçek değildir.” sözüyle başlaması bu etkilerden biridir. Freud'un psikanaliz tekniğinden -ki modern psikolojinin
Erbil, kitapta bireyin varoluşsal problemleriyle haşır ne- temelidir- oldukça sık yararlanılır. Bastırılmış düşünce-
şir olur, bunlara yanıtlar arar. Ortaya koyduğu öyküler- ler, kendini var etmeye çalışan bireylerin karşılaştığı
de özgürlüğün uç noktalarına ulaşmayı başarır. Çünkü toplumsal direnç, kişilerin birbirlerine yaklaşımı, sevgi-
birey özgür olmaya mahkûmdur. Bu özgürlük tutkusu, sizlik, ikiyüzlülük oldukça sık karşımıza çıkar. Örneğin,
öykülerinin alışıldık kalıplardan iyice ayrılmasını da be- “Yatak” öyküsünde “Yıllardır havalandırılmamış bir ya-
EDİTÖR YAYINEVİ
raberinde getirir. Bu öyle bir ayrılmadır ki metinler içinde tağa girip çıkıyorum, ıslak çürümüşlüğüne biçimsizliğim
yazıldıkları dilin yapısını bozar, dil bilgisi kurallarını al- oyulu, onu güneşlendirmeliydim.” ifadesi yer almaktadır.
tüst eder. Burada amaç, oluşturulmaya yeni başlanmış
bir dilde anlamı genişletmek ve sözcüklerin yeni kulla- Bu parçada düşünceyi geliştirme yollarından hangi-
nım olanaklarını denemektir. Aynı hareketin o dönem si kullanılmıştır?
Türkçe şiirdeki karşılığı İkinci Yeni'dir.
A) Sayısal verilerden yararlanma
Bu parçanın anlatımı için aşağıdakilerden hangisi B) Tartışma
söylenemez? C) Tanımlama
A) İkilemelerden yararlanılmıştır. D) Benzetme

B) Düşünce örnekle açıklanmıştır. E) Örneklendirme
C) Tutumların sonuçları dile getirilmiştir.
D) Eylem amacıyla birlikte verilmiştir.
E) Günlük konuşma özelliklerinden yararlanılmıştır.

8.
Beyin Fırtınası!

Can sıkıntısı gibi hissî olayların kendiliğinden olmadığını bilmek çok önemlidir. Sıkıntıya yakalanmıyorsunuz. Hayatınız-
daki tüm diğer sonuçlar gibi, kendinize has zihinsel ve fiziksel faaliyetlerle, onu da kendiniz yaratıyorsunuz. Kederli ol-
mak için hayatınızı değişik yönlerden görüntülemelisiniz. Kendi kendinize belirli şeyleri doğru bir ses tonuyla söylemek
zorundasınız. Kendinizi özel bir durum ve nefes alıp verme sürecine uyarlamak zorundasınız.

Buzullar yeryüzünün yaklaşık %10’luk kısmını kaplıyor. Çok eski dönemlerde bu oranın yeryüzünün 3’te 1’i olduğunu
3
belirtmek gerekiyor. Günümüzde buzullarda yaklaşık 30 milyon m hacminde temiz su tutuluyor ve bu buzulların tama-
men erimesi deniz seviyesinin küresel olarak yaklaşık 70 m yükselmesi anlamına geliyor.
Parçaların anlatımında yararlanılan anlatım teknikleri aşağıdakilerin hangisinde sırasıyla verilmiştir?

A) Tartışma - Öyküleme B) Açıklama - Açıklama C) Tartışma - Açıklama
D) Tanımlama - Açıklama E) Öyküleme - Tartışma

Gözlemci bakış açısıyla anlatma: Yazar anlattığı olayın dışındadır, kameranın varsa anlatım yöntemi bu gruba girer.
gerisindeki biri gibidir. Deyimlere başvurarak anlatımı güçlendirme: Bir metinde deyim varsa bu,
Duyguları yansıtma: Yazar anlatırken nesnel değildir, metne duygularını katar. anlatım adına bir zenginliktir. Deyim olan metinler bu anlatım grubuna girer.
Söz sanatlarına başvurma: Anlatımı benzetme, kişileştirme, ad aktarması, Günlük konuşma özelliklerinden yararlanma: Kitaplarda geçen cümleler
deyim aktarması gibi sanatlarla süslemek demektir. başkadır, günlük hayatta kullandığımız cümleler başka. Günlük hayatta kullan-
İlişki kurma: Bir durumu anlatmak için daha iyi bilinen bir durumdan yola dığımız cümleleri yazıya aktardığımızda anlatım bu gruba girer.
çıkmaya denir. Duyulardan yararlanma, çeşitli duyulara seslenme: Metinler genellikle
Eksiltili cümlelerden yararlanma ve değişik yapılı cümleler kullanma: Bir görme duyusu ile oluşturulur ama koklama, tatma gibi diğer duyular da katıldı-
metnin içerisinde eksiltili cümle veya yapı olarak birbirinden farklı cümleler ğında metin daha da zenginleşir.
67