Page 7 - tyt-ayt-konsensus-tarih

Tarih Bilimine Giriş Test - 1

1. 3. Geçmişteki insan topluluklarının her türlü faaliyetlerini
yer - zaman göstererek, sebep - sonuç ilişkisi içerisinde
belgelere dayalı olarak tarafsız inceleyen sosyal bilime
tarih denir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi tarihin tanımın-
da ele alınan konulardan biri değildir?
Türkiye’nin en yüksek dağı 5137 metre ile Ağrı Dağı’dır.
A) Devletlerin yıkılmasıyla ortaya çıkan gelişmelerin
Oysa burada bizim için önemli olan Ağrı Dağı’nın yük- üzerinde durulması
EDİTÖR YAYINEVİ
sekliği değil bu dağın çevresindeki insanların yaşamla-
B) Tarih öncesi dönemin kalıntılarının incelenmesi
rı üzerindeki etkisidir. “Ağrı Dağı çevresinde yaşayan
C) Coğrafi şartların insan yaşantısına etkisi
insanlar bu durumdan nasıl etkilenmektedir? Burada
yaşayan insanlar neden genellikle hayvancılık yapıp D) Gelecekte olabilecek tarihi olaylar hakkında bilgiler
verilmesi
küçük mezralarda yaşamaktadır? Neden evlerini ya-
maçların güneye bakan yönünde taş ve topraktan yap- E) Uluslararası antlaşmaların incelenmesi
maktadır?” gibi sorular coğrafi özelliklerin tarihi olaylarla
ilişkisini ortaya koyar.

Buna göre tarih bilimi için coğrafya bilgisinin niçin
önemli olduğunu ortaya koyan yargı aşağıdakiler-
den hangisidir?

A) Tarihsel olaylar gerçekleştiği zamanın ürünüdür.
B) Bir yerin coğrafi özelliklerini bilmeden olayları değer-
lendirmek ve yorumlamak imkansızdır.
C) Toprak ve su altında kalmış tarihsel kalıntılar tarih
bilimine yardımcı olur. 4. Tarihin konusu; zaman içinde yeryüzündeki insan fa-
aliyetleri, farklı etkilerle meydana gelen değişimler ve
D) Tarihsel olgular coğrafi özelliklerle meydana gelir.
insan eylemlerinin sonucunda ortaya çıkan eserlerdir.
E) İnsanın yaşantısını şekillendiren tek unsur yaşadığı
bölgenin coğrafi özellikleridir. Ayrıca doğa olayları, sonuçları itibariyle insanları etkile-
diğinden tarihin konusu içerisinde yer alır.
2. Tarihi olayların daha iyi değerlendirilebilmesi için yaşan-
Bu bilgiye göre,
dığı yerin ve zamanın bilinmesi gerekir.
l. Orta Asya’da yaşanan kuraklık ve kıtlık sonucunda
Bu durumun;
göçlerin yaşanması,
I. tarihe yardımcı bilimlerden faydalanılması, II. antlaşmalar sonucunda devletlerin toprak kazan-
II. olayların gözlemlenmesi, ması,
III. kaynakların taranması III. devletlerarası siyasi anlaşmazlıklar çıkması

uygulamalarından hangileri ile gerçekleşebileceği gelişmelerinden hangileri bu duruma örnek olarak
savunulabilir? gösterilebilir?

A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III
D) I ve III E) I, II ve III D) II ve III E) I, II ve III

TARİHİN TANIMI VE ÖZELLİKLERİ cunda Anadolu’nun Türkleşmesi ise tarihi olgudur.
Tarih; çağlar boyunca yaşamış insan topluluklarını sosyal, iktisadi, kültürel, siyasi Tarih Biliminin Yöntemi: Olayın yaşandığı dönemden kalmış, olayla ilgili belge
ve dini faaliyetlerini, birbirleriyle olan ilişkilerini yer ve zaman göstererek sebep-so- ve bulguları inceleyerek anlamak ve açıklamaktır. Tarihî bulgu ve belgelerin değer-
nuç ilişkisi içerisinde belgelere dayanarak inceleyen sosyal bir bilimdir. lendirilmesinde belgeleri tarama, tasnif, tahlil, tenkit ve terkip şeklinde sistematik
Tarihin Konusu: Toplumların yapmış oldukları sosyal, ekonomik, siyasi, dini, kül- bir yöntem izlenir.
türel faaliyetler tarihin konusu kapsamındadır. Tarihi olaylar ve olgular tarihin konu- • Tarihî olayların açıklanmasında, olay ile ilgili belgelerin ve bilgilerin güvenilir olup
su içerisinde yer alır. Geçmişte meydana gelen, başlangıç ve bitiş tarihi belli olan olmadığı, yeterli bilgi verip vermediği incelenerek sınıflandırılmalıdır.
olaylara “tarihi olay” denir. Tarihi olay sonucunda uzun sürede gelişen durumlara • Elde edilen bilgi ve belgeler birbiriyle karşılaştırılarak eksiklikler tamamlanmalı,
ise “tarihi olgu” denir. Örneğin Malazgirt Savaşı tarihi bir olaydır. Bu savaşın sonu- yanlışlıkları düzeltilmelidir.
5