Page 60 - 11_esit_agirlik_sozel_tum_dersler_soru

344 FELSEFE

5. Voltaire, Fransız Aydınlanması’nın en önemli fi- 7. Diderot gerçek mutluluğu ve doğal ahlaklılığı övdü-
lozoflarının başında gelir, hatta Aydınlanma ha- ğü doğa durumu söz konusu olduğunda, bir yan-
reketinin babası olarak da değerlendirilir. Aklın dan da tutkuları, ihtiyaçları ve sınırsız mutluluk ar-
egemenliği olarak tanımladığı ilerleme idesinin zusuyla belirlenen insanın, adil olmadığını, haksız
en önemli temsilcilerinden olan, ilerlemeden daha ve adaletsiz eylemlerde bulunduğunu öne sürer.
ziyade entelektüel, bilimsel ve iktisadi ilerlemeyi Doğa durumundaki insan, bununla da kalmayıp,
anlayan Voltaire, bilimsel ve iktisadi ilerleme için kendi kötülüklerini telafi etmek için hem cinslerine
kaçınılmaz olduğunu düşündüğü toleransın sa- kötülük yapmaya başlar. Her bireyin kendi varlığını
vunuculuğunu yapmış, temelde düşünce ve ifade koruma içgüdüsüyle hareket ettiği bu doğa duru-
özgürlüğüyle özdeşleştirdiği politik özgürlüğün munda insanlar, başta güvenlik ihtiyacı olmak üze-
yılmaz bir savunucusu olmuştur. Tıpkı kendisine re, çok çeşitli ihtiyaçlarının bir sonucu olarak hem
büyük bir hayranlık beslediği Locke gibi, devletin kendilerinin hem de bütünün çıkarına olacak şe-
öncelikle insan haklarına saygı göstermesi gerekti- kilde, mutlak bağımsızlıklarından vazgeçerek, bir
ğini öne sürmüştür. toplum halinde birleşirler.
Parçadan Voltaire’in aydınlanma düşüncesi ile Diderot’un parçadaki düşüncesinden aşağıda-
ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi söylene- ki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
mez? A) İnsan arzu ve tutkuları olan bir varlıktır.
A) Bazı düşünürler tarafından aydınlanmanın ba- B) İnsan yapısı gereği diğer insanlara kötülük ya-
bası olarak nitelendirilmiştir.
pabilir.
B) Aydınlanmayı sadece bilimsel gelişim alanıyla C) İnsanların güvenlik korkusu toplum halinde ya-
sınırlı olarak görmüştür.
şamaya sebep olmuştur.
C) Düşünce ve ifade özgürlüğünü yılmadan sa- D) İnsanlar hem bütün ihtiyaçlarını karşılayabilir
vunmuştur.
hem de bir arada bağımsız olarak yaşayabilir.
D) İnsanlar arası ilişkilerde hoşgörü ve toleransı E) İnsanın sınırsız ihtiyaçları haksızlık ve adalet-
savunmuştur. EDİTÖR YAYINEVİ
sizlik yapmasına sebep olur.
E) Politik özgürlükleri ve insan haklarını savun-
muştur.

6. D’Alembert, ahlaktan ancak bir toplum içinde baş- 8. Kant, felsefesinin programını ya da görevlerini,
kalarıyla ilişkiye girdiğimiz zaman söz edebilece- önemli ölçüde modern bilimin başarılarından ve
ğimizi, dolayısıyla ahlaki değerlerin başkalarından bu arada, kendisinden önceki felsefelerden, esas
yalıtılmış olarak yaşayan bireyler tarafından değil itibariyle de 17. yüzyıl kıta rasyonalizmiyle İngiliz
de sosyal grubun davranışı yoluyla geliştirildiğini, ampirisizminden türetmiştir. Gerçekten de Kant ça-
bu yüzden ahlaklılığın hiçbir zaman kişisel bir me- ğına, özellikle de bilimin yaşadığı çağda kaydettiği
sele olamayacağını çok daha büyük bir kuvvetle gelişmelere bakınca, olup bitenler karşısında deh-
söyler. Ahlaki ilkeler, bütünün ve bütünü oluşturan şete kapılmıştır. Çünkü bilimin hızlı gelişmesiyle,
parçaların ortak iyiliği ve çıkarından dolayı, toplu- boş ve kısır tartışmalar içine sıkışmış felsefenin
ma ayrılmazcasına bağlı olmak durumundadır. durumu arasında, ona göre tam bir karşıtlık vardır.
Parçada ahlaki davranışın hangi özelliği vurgu- Parçada Kant’ın felsefesinin oluşumunda han-
lanmaktadır? gi faktörün etkisi anlatılmaktadır?
A) Toplumsal olduğu A) Yaşadığı dönemdeki toplumsal sorunlar
B) Bir çıkara yönelik olduğu B) Sınıflar arası fark ve mücadeleler
C) Evrensel akla uygun olduğu C) Çağının bilimsel gelişmeleri
D) Dini bilgi ve emirlerden beslendiği D) Dini düşünceyi terk etmenin katkısı

E) Sadece kişiyi ilgilendirdiği E) Bilim ve felsefenin birleşmesi