Page 22 - 2024 Tbmm Ortak Alan Konu Anlatımlı

9. ÜNİTE: VATANDAŞLIK BİLGİSİ
1.

TEMEL HUKUK BİLGİLERİ BÖLÜM

sına çarptırılır. DATA YAYINLARI

TOPLUMSAL DÜZENİ SAĞLAYAN Mevzu Bir ülkede yetkili bir makam tarafından
konulan ve yürürlükte bulunan yazılı
KURALLAR Hukuk hukuk kurallarının tümüne birden mevzu
hukuk denir. Örnek; anayasa, kanun
1. Din Kuralları Tabii Bir ülkede ideal, yani “olması gereken

Ɖ İnsanların inançlarıyla ilgili ilişkilerini düzenleyen (Doğal) hukuk” kavramını ifade eder.
kurallardır. Din kuralları, manevi yaptırımlı kurallardır. Hukuk
Tarihi Yürürlükten kalkmış hukuktur. Örnek;
2. Ahlak Kuralları Hukuk 1961 Anayasası

Ɖ İnsanların hem kendi vicdanlarına hem de diğer Şekli Uyuşmazlıkların çözümünde izlenecek
insanlara karşı görev ve sorumluluklarını düzenleyen Hukuk usulü gösteren hükümlerdir.
kurallardır. Yoksullara yardım etmek, verdiği sözü tut-
mak, başkalarının canına, malına, namusuna saygılı
olmak gibi kurallar ahlak kurallarıdır. Ahlak kuralla- Hukuk Kurallarının Özellikleri
rına uygun hareket edilmediği takdirde kişi toplumsal ( Hukuk kuralları genel ve soyuttur.
çevre tarafından kınanır. Ahlak kuralları manevi yap- ( Hukuk kuralları yaptırıma bağlanmıştır.
tırımlı kurallardır.
( Hukuk kuralları değişken ve süreklidir.
( Hukuk kuralları bir tek olaya değil aynı kategoriye
3. Görgü Kuralları giren bütün olaylara uygulanır.

Ɖ İnsanların birbirleriyle ve diğer insanlarla birlikte
olduklarında nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen Hukuk Kurallarının Çeşitleri
kurallardır. (Oturma, yeme, içme, giyinme.. vb) Başka
bir ifade ile sosyal hayatta uyulması gereken kurallar
şeklinde tanımlanabilir. Görgü kurallarının yaptırımı Kişilerin aksini kararlaştıramaya-
manevidir. 1. Emredici cakları, kesinlik ifadesi olan kural-
(Amir) Hukuk lardır. Örneğin; 18 yaşından küçük-
Kuralları:
4. Hukuk Kuralları lere sigara satışının yasak olması

Ɖ İnsanların birbirleriyle, toplumla ve devletle ilişkilerini Tarafların irade serbestisine sahip
düzenleyen kurallardır. 2. Tamamlayıcı oldukları durumlarda onların
Ɖ Hukuk kurallarının diğer kurallardan farkı, zorlayıcı Hukuk eksik bıraktıkları, öngöremedikleri
olmasıdır. Bu kuralların yaptırımı ile diğer kuralların Kuralları: durumları tamamlamak amacıyla
yaptırımları arasındaki fark, hukuk kurallarının yaptırı- konulmuş hukuk kurallarıdır.
mının devlet gücüyle desteklenmiş maddi yaptırımlar Taraflarca düzenlenmiş, ancak
olmasıdır. Örneğin, suç işleyen bir kişi hapis ceza- 3. Yorumlayıcı yeteri kadar açıklık taşımayan
Hukuk durum ve davranışların açıklığa
Kuralları: kavuşturulmasında kullanılan
hukuk kurallarıdır.
HUKUK KAVRAMI Bir kurum ve kuruluşun oluşum
4. Tanımlayıcı ve görevlerine ilişkin açıklama-
Hukuk larda bulunan, hukuki bir kavramın
Bir ülkede belli bir zamanda yürürlükte
Pozitif bulunan hukuk kurallarının (yazılı ve Kuralları: hangi anlama geldiğini açıklayan
(Müspet) yazısız) tümüne birden pozitif (müspet) kurallardır.
Hukuk
hukuk denir.