Page 20 - 2024 Tbmm Ortak Alan Konu Anlatımlı
P. 20

8. ÜNİTE: TÜRKİYE COĞRAFYASI                                         1.


               TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU                                           BÖLÜM






                                                             Enlemin Etkileri
                  DATA YAYINLARI
           Herhangi  bir  noktanın  dünya  üzerinde  kapladığı  alana     İklim,
           coğrafi konum denir. Coğrafi konum matematik konum   (
           ve özel konum olmak üzere ikiye ayrılır:        (   Güneş ışınlarının düşme açısı,
                                                           (   Sıcaklık dağılışı,

           MATEMATİK KONUM (MUTLAK KONUM)                  (   Denizlerin tuzluluk oranı,
                                                           (   Gece gündüz arasındaki zaman farkı,
           Herhangi bir ülke veya yerin başlangıç meridyenine ve   (   Kalıcı kar sınırı yüksekliği,
           Ekvator’a göre konumuna matematik konum denir.
                                                           (   Yerleşme sınırı,
                                                           (   Tarım faaliyetlerinin sınırı,
           PARALEL VE ENLEM
                                                           (   Bitki örtüsü, basınç, rüzgâr,
           Paralel                                         (   Toprak çeşidi,
                                                           (   Akarsu rejimleri,
           Ekvator’un  kuzey  ve  güneyinde,  Ekvator’a  paralel  ola-
           rak birer derecelik açılarla geçirilen dairelere paralel adı   (   Yerleşme biçimi,
           verilir.                                        (   Mesken tipi,
                                                           (   Hayvan türlerinin dağılışı,
              Paralellerin Özellikleri                     (   Deniz suyunun sıcaklığı,
                                                           (   Yağış biçimi ve miktarı üzerinde etkilidir.
            (   Başlangıç paraleli ve en büyük paralel dairesi
              Ekvator’dur.
            (   180 paralel dairesi vardır.               MERİDYEN VE BOYLAM
            (   Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin   Meridyen
              boyları kısalır. Buna karşılık paralel numaraları
              büyür.                                      Bir kutuptan diğer kutba ulaşan ve Ekvator ile paralelleri

            (   Ekvator 0°, kutup noktaları 90° paralellerini oluş-  dik kesen hayali yarım çemberlere meridyen denir.
              turur.
                                                             Meridyenlerin Özellikleri
            (   Paraleller birbiriyle kesişmez veya birleşmez.
            (   Ardışık iki paralel arası uzaklık mesafesi her yerde   (   Başlangıç meridyeni Londra’nın Greenwich gözle-
              111 km’dir.                                    mevi üzerinden geçen meridyendir.
                                                           (   Başlangıç meridyeninin 180 adet doğusunda, 180
                                                             adet batısında olmak üzere toplam 360 meridyen
                                                             yayı vardır.
                                    Enlem                  (   Ekvator üzerinde iki meridyen yayı arasındaki
                60°      Paralel çizgisi derecesi  60°       uzaklık 111 km’dir. Kutuplara doğru gidildikçe bu
             30°           1 Enlem                           uzaklık azalır.
                            Derecesi
                                       0°                  (   Bütün meridyenlerin boyları birbirine eşittir.
            0°             Ekvator
                 40.000 km                                 (   Aynı meridyen üzerinde bulunan noktaların yerel
                                                             saatleri aynıdır.
                                                           (   Ardışık iki meridyen arasındaki zaman farkı 4
                                                             dakikadır.
                                                           (   Bütün meridyenler kutuplarda birleşirler.
           Enlem
           Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın Ekvator’a olan
           uzaklığının açısal değeri enlem olarak ifade edilir.  Boylam
                                                          Dünya  üzerindeki  bir  noktanın  başlangıç  meridyenleri
   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25