Page 20 - 2024 Tbmm Ortak Alan Konu Anlatımlı
P. 20
8. ÜNİTE: TÜRKİYE COĞRAFYASI 1.
TÜRKİYE’NİN COĞRAFİ KONUMU BÖLÜM
Enlemin Etkileri
DATA YAYINLARI
Herhangi bir noktanın dünya üzerinde kapladığı alana İklim,
coğrafi konum denir. Coğrafi konum matematik konum (
ve özel konum olmak üzere ikiye ayrılır: ( Güneş ışınlarının düşme açısı,
( Sıcaklık dağılışı,
MATEMATİK KONUM (MUTLAK KONUM) ( Denizlerin tuzluluk oranı,
( Gece gündüz arasındaki zaman farkı,
Herhangi bir ülke veya yerin başlangıç meridyenine ve ( Kalıcı kar sınırı yüksekliği,
Ekvator’a göre konumuna matematik konum denir.
( Yerleşme sınırı,
( Tarım faaliyetlerinin sınırı,
PARALEL VE ENLEM
( Bitki örtüsü, basınç, rüzgâr,
Paralel ( Toprak çeşidi,
( Akarsu rejimleri,
Ekvator’un kuzey ve güneyinde, Ekvator’a paralel ola-
rak birer derecelik açılarla geçirilen dairelere paralel adı ( Yerleşme biçimi,
verilir. ( Mesken tipi,
( Hayvan türlerinin dağılışı,
Paralellerin Özellikleri ( Deniz suyunun sıcaklığı,
( Yağış biçimi ve miktarı üzerinde etkilidir.
( Başlangıç paraleli ve en büyük paralel dairesi
Ekvator’dur.
( 180 paralel dairesi vardır. MERİDYEN VE BOYLAM
( Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe paralellerin Meridyen
boyları kısalır. Buna karşılık paralel numaraları
büyür. Bir kutuptan diğer kutba ulaşan ve Ekvator ile paralelleri
( Ekvator 0°, kutup noktaları 90° paralellerini oluş- dik kesen hayali yarım çemberlere meridyen denir.
turur.
Meridyenlerin Özellikleri
( Paraleller birbiriyle kesişmez veya birleşmez.
( Ardışık iki paralel arası uzaklık mesafesi her yerde ( Başlangıç meridyeni Londra’nın Greenwich gözle-
111 km’dir. mevi üzerinden geçen meridyendir.
( Başlangıç meridyeninin 180 adet doğusunda, 180
adet batısında olmak üzere toplam 360 meridyen
yayı vardır.
Enlem ( Ekvator üzerinde iki meridyen yayı arasındaki
60° Paralel çizgisi derecesi 60° uzaklık 111 km’dir. Kutuplara doğru gidildikçe bu
30° 1 Enlem uzaklık azalır.
Derecesi
0° ( Bütün meridyenlerin boyları birbirine eşittir.
0° Ekvator
40.000 km ( Aynı meridyen üzerinde bulunan noktaların yerel
saatleri aynıdır.
( Ardışık iki meridyen arasındaki zaman farkı 4
dakikadır.
( Bütün meridyenler kutuplarda birleşirler.
Enlem
Dünya üzerindeki herhangi bir noktanın Ekvator’a olan
uzaklığının açısal değeri enlem olarak ifade edilir. Boylam
Dünya üzerindeki bir noktanın başlangıç meridyenleri