Page 18 - fen-ve-muhendislik-bilimleri-icin-meslek-etigi

54 Meslek Etiği

ve toplumsal sorumluluklarla ilişkili etik değerlerin güçlendirilmesi için çaba
göstermek ve etik olmayan davranışlarla mücadele etmek üniversitelerin en önemli
görevlerindendir. Etik kodların ortaya konulmasıyla akademisyenler, öğrenciye,
meslektaşa, mesleğe, topluma ve bilime karşı sorumluluklarına daha rahat bir
şekilde sahip çıkabileceklerdir.
Konuyla ilgili olarak Demir (2020), ülkemizdeki üniversitelerde fiili olarak
görev yapan akademisyenlerin görüşlerinden yola çıkılarak, akademik alandaki
herkes tarafından kabul edilebilecek mesleki etik kodların belirlenmesi amacıyla
yaptığı çalışmada akademisyenlik mesleğiyle ilgili literatür taranarak bir kod listesi
oluşturulmuştur. Akademisyenlik mesleğindeki etik kodları belirlemek amaçlı verilen
ifadeler; bir akademisyenin etik açıdan sorumluluk duyması gereken alanlar dikkate
alınarak,
• Öğrenciye,
• Meslektaşa,
• Mesleğe,
• Topluma ve
• Bilime karşı olmak üzere toplam beş grupta değerlendirmiştir.
Yukarıda verilen söz konusu gruplar, konuyla ilgili literatürde yapılan
açıklama ve tanımlamalardan yararlanılarak, bu ve benzeri alanlarda çalışan
akademisyenlerin görüş ve önerileri doğrultusunda hazırlanmıştır [13].
Rudvin’e göre (2007), mesleğin genel konumu ve statüsü, o meslek
grubunun tüm üyeleri için özellikle önemlidir. Mesleğin kurallarına aykırı davrananlar
sadece kendi kişisel itibarlarını değil, tüm mesleğin itibarını zedeler. Bir uygulayıcının
mesleğinin statüsüne yönelik sorumluluğu, genellikle mesleki kodlarda açıkça
belirtilir [14].

• Etik Kodların Öğrenciye Karşı Sorumlulukları:
o Akademisyenler, siyasal görüş benzerliği, akrabalık, hemşerilik gibi
nedenlerden dolayı belirli öğrencilere imtiyazlı davranmazlar.
o Akademisyenler, öğrencileri arasında cinsiyet ayrımı yapmazlar.
o Akademisyenler, öğrencilerine kendi çalışmaları ile ilgili ödev
hazırlatarak, bunlardan faydalanmazlar ve faydalanmayı düşünmezler.
o Akademisyenler, derse asistanı göndermeyi alışkanlık haline
getirmezler.
o Akademisyenler, derslerine, konuları güncelleyerek, yenilikleri takip
ederek vs. gerekli özeni gösterirler.
o Akademisyenler, kişisel yakınlık ile öğrenci–öğretmen ilişkisini birbirine
karıştırmazlar.
o Akademisyenler, öğrencileri küçük düşürücü veya hakaret edici
davranışlarda veya eylemlerde bulunmazlar.
o Akademisyenler, çalışma arkadaşlarını öğrenciye çekiştirmezler [13].

• Etik Kodların Meslektaşa Karşı Sorumlulukları:
o Akademisyenler, kurum içinde çalışma arkadaşlarını veya kurumu
etkileyecek davranışlarda (dedikodu vs.) bulunmazlar.
o Akademisyenler, astlarının performans değerlendirmesinde, her türlü
(önyargı, benzerlik, zıtlık, vs.) sübjektif kriterlerden kaçınarak, tamamen
adil ve objektif olarak bilimsel liyakate dayalı kriterlerle hareket ederler.